01:21.0
Punta tayo nun sa topic.
01:23.0
Dito sa topic na ito, yung nagtanong gusto niya makasigurado na hindi siya lulukohin ng contractor.
01:30.0
Siyempre, sino ba naman gustong lukohin siya ng contractor?
01:33.0
Ang gusto niya maging transparent, very transparent. Makita niya yung real cost ng project.
01:40.0
Tapos, wala siyang experience sa construction.
01:44.0
So gusto niya merong magsusupervise para sa kanya.
01:48.0
At siyempre, yung quality. Yan yung gusto niyang ma-achieve.
01:53.0
Possible ba yun? Para sa isang newbie. First time na magpapagawa.
02:00.0
Sa info na isashare ko sa inyo, pwede rin mag-benefit dito yung mga young architects na gusto rin sumabak sa design and build.
02:10.0
Okay. Ano yung makapwedeng gawin?
02:13.0
Number one, kumuha ka ng isang architect. Kasi hindi ka kukuha ng contractor kasi ang contractor, fixed yung presyo niya.
02:22.0
Most of the time, fixed yung presyo.
02:26.0
Hindi mo makikita yung totoong cost kasi hindi mo alam kung magkano yung mga materyales.
02:31.0
Hindi mo alam kung magkano talaga yung totoong binayad sa mga laborer o kaya sa subcontractors kung meron man.
02:40.0
So, ang unang-una mong dapat gagawin ay kumuha ka ng isang architect.
02:46.0
Yung architect kasi siya yung designer at builder. Pwede rin siyang mag-act as builder.
02:53.0
So, anong trabaho ang gagawin ng architect? Bibigyan kanya ng design.
02:57.0
Bibigyan kanya ng bill of materials.
03:00.0
Bibigyan kanya ng quantities. Kung ilan yung materyales, gano'ng katagal yan gagawin, magkano yung labor.
03:09.0
Magkano yung mga overhead at iba pang cost.
03:12.0
At syempre, magkano yung profit niya.
03:15.0
So, yan ay magiging basis lang.
03:18.0
Ballpark. Magiging guide nyo yung costing na yan pero hindi yan sarado.
03:23.0
Hindi kagaya ng mga contractors na fixed price.
03:27.0
So, magbibigay siya ng cost as a guide para alam mo kung magkano lang yung gagasasin mo.
03:35.0
Pwede niyang sabihin na magbibigay siya sa iyo ng isang guaranteed na maximum cost.
03:41.0
Kung magkano yung pinakamahal na magiging cost. Para yun yung i-prepare mo.
03:45.0
Ngayon na mayroon na kayong cost, mayroon na kayong design, pwede na kayong pumasok sa build.
03:54.0
Pwede kayong maghanap ng mga suppliers.
04:01.0
Kayong dalawa ng architect mo, punta kayo sa mga suppliers.
04:06.0
Hardwares o iba't ibang mga supplier ng mga kinakailangan yung material.
04:12.0
Pagkatapos, lahat ng mga bibilihin.
04:18.0
Lahat ng mga bibilihin ninyo, ibibigay sa iyo yung resibo.
04:24.0
Ibig sabihin, makikita mo yung totoong cost.
04:29.0
Kasi nasa iyo yung resibo.
04:31.0
So pag nalaman mo yung totoong resibo, nalaman mo kung ano yung binili, nalaman mo rin yung quality.
04:39.0
Kasi ikaw yung pumili noon.
04:41.0
Ika-guide ka lang ng architect mo kung ano yung mga materials na gagamitin nyo.
04:46.0
At pwede mo yung baguhin kung hindi mo magustuhan.
04:50.0
Kaya ibig sabihin, ikaw ang magdidictate ng cost.
04:57.0
Kasi ikaw yung pipili ng material na gusto mo.
05:00.0
Aside doon siyempre sa mga material na si architect lang talaga yung nakakaalam.
05:05.0
Technical na mga specs niya.
05:07.0
Bagaya yung sa structural na mga materials.
05:10.0
Pero doon sa mga finishing items, yung mga gagamitin fixtures, pwedeng ikaw yung pumili noon.
05:17.0
So ibig sabihin, kontrolado mo kung hanggang magkano yun.
05:23.0
At alam mo kung magkano.
05:26.0
Next, sa labor naman.
05:29.0
During the course ng construction, every week, malalaman mo kung magkano yung pinapasahod ni architect.
05:38.0
Si architect kasi, isusupervise niya yung project.
05:43.0
So isasubmit sa iyo ng architect mo kung magkano yung binabayad niya sa mga workers at sa mga subcontractors.
05:53.0
Kasi may ibang mga tabaho na ang nakakaalam gumawa, yung mga subcontractors na.
05:58.0
Libawa, mga bintana, yung mga shower enclosure, yung mga air conditioning.
06:06.0
So yung mga subcontractors na yan, mga suppliers na sila rin yung magiinstall.
06:11.0
Siyempre, hindi yan hawak ng architect.
06:14.0
At alam mo ngayon kung magkano yung binabayad sa mga gumagawa noon.
06:18.0
Kasi kita mo yung payroll.
06:21.0
Kita mo rin yung mga quotation galing sa mga suppliers.
06:25.0
So lahat ng mga resibo na yun, ibibigay sa iyo.
06:28.0
Labor, materials, kung merong deliveries, delivery charges, makikita mo rin yun.
06:35.0
At yung iba pang mga costs.
06:37.0
Makikita mo lahat.
06:38.0
So na-solve mo yung transparency.
06:41.0
Kaya lang, magbibigay ka ng ekstra time.
06:43.0
Kasi may participation ka sa accounting.
06:50.0
Kasi bibigyan ka ni architect mo ng mga accounting forms.
07:00.0
At titignan mo kung nagbabangga doon sa disbursement versus doon sa expenses.
07:08.0
So ganoong paraan, kitang-kita mo yung totoong nangyayari sa cash flow.
07:16.0
So na-solve na yung transparency.
07:19.0
Very transparent.
07:20.0
Ano yung kasunod?
07:22.0
Paano mo ngayon babayaran yung architect mo?
07:25.0
Usually, sa ganitong setup, ang tawag dito ay cost plus.
07:31.0
Lahat ng mga ginastos sa project, yung bayad sa materials, bayad sa labor, bayad sa mga subcontractor,
07:41.0
at sa iba pa na ginastos, ay kukuha si architect dito ng percentage.
07:48.0
Pilang sweldo niya.
07:51.0
So magkano ang hinihingi karaniwan ng isang architect sa ganitong procedure?
07:58.0
Normally, mga 10% mataas.
08:02.0
Depende sa laki ng paggagawa mo at sa komplikasyon, sa complexity ng ipapagawa mong tabaho.
08:13.0
Yung pagsisingin ng architect diyan, normally, ay every request ng budget at every submission ng mga receipts.
08:27.0
So ngayon, kung example, yung project mo nag-cost yung labor and materials niya ng 3 million,
08:34.0
so yung 10%, ibabayad mo sa supervisor mo.
08:38.0
Sa project supervisor mo na si architect.
08:41.0
So kung 3 million yung project mo, yung 300,000 doon, bayad mo sa architect mo.
08:46.0
Pero syempre, hindi naman bigla yun.
08:48.0
Siguro, staggered payments yun.
08:51.0
Syempre, tuwing hihingi siya ng budget replenishment.
08:55.0
Sabihin natin, every two weeks, every month, every week, depende sa mapag-uusapan nyo.
09:02.0
Kasi 10% ng effort na binigay sa project, eh yun yung binigay na service sa iyo ng architect.
09:10.0
Nag-hire ka ng isang supervisor.
09:12.0
Magkano ba sweldo ng isang supervisor ngayon?
09:16.0
So parang ganoon din yun.
09:18.0
Kaya lang, this time, expert.
09:20.0
Isang professional yung tumulong sa'yo.
09:22.0
So yan yung isang way para makita mo very transparently kung magkano ang gagaso send sa project mo,
09:31.0
maitayo ito na may magandang quality,
09:34.0
maitayo ito sa paraang gusto mo at nasusubaybayan mo.
09:38.0
Ang tawag doon, cost plus.
09:41.0
So maraming maraming salamat po sa panunood ninyo dito sa ating content.
09:45.0
Sana sa susunod ulit magkita kita po tayo.
09:48.0
Welcome sa isang magandang pagkakataon na matuto ng free sa mundo ng architecture, construction,
09:59.0
and project management dito sa channel natin.
10:03.0
So again, maraming maraming salamat po.
10:05.0
Hanggang sa muli.
10:06.0
Ingat po tayong lahat.
10:07.0
Ako po si Akin at Ed.
