WAG KA KURIPOT, BUMILI KA NA AIRCON - Kwento ng Mahiwagang Burnay (April 30, 2024)
00:32.3
Magandang magandang magandang magandang magandang magandang magandang magandang magandang tangal eh
00:43.1
Mga tambalan niyo sa mga kabisho mga kabesik
00:48.1
Naihilo ako partner
00:49.4
San ka era mo nahihilo?
00:50.7
Sugod mo nga ako sa si Chargao
00:53.6
Arti-arti naman eh
00:54.8
Kala mo naman may pamazahe
00:56.5
Sugod mo nga ako si Elvira
00:59.1
Alam mo, alam mo ba na sa Koron, sa Aburlan, 44 degrees ang heat index.
01:09.1
Ano ba yan? Sugod mo nga ako sa Okada.
01:12.5
Kumakapag-utos kung saan ka namin isusugod?
01:17.2
Akala mo may pabaong ka sa aming pera?
01:20.9
Alam mo, dalawang bagay lang talaga yan kung bakit ka nahihilo ngayon eh.
01:25.4
Nahihilo talaga ako eh.
01:26.5
Nahihilo ka kasi mainit talaga.
01:28.3
Oh, nahihilo ka kasi wala ka ng pera, diba?
01:35.9
Yun talaga yun eh.
01:37.5
Nakakahimatay pala talaga ng ganon.
01:39.8
Hindi pero totoo no, iba-iba ng dahilan kung bakit nahihilo.
01:42.5
Tsaka parang ano, parang may hingal.
01:47.7
Totoo, may kakaibang pagod kahit wala pa pang ginagawa dahil sa init ng panahon o dahil sa kawalan ng pera.
01:54.8
Parehas kasi yung efekte.
01:56.2
Kaya itong nararamdaman nating hingal, init ng ulo, sakit ng ulo, pagkahilo, nandahil sa heat index,
02:04.3
bakit parang nagugulat pa tayo?
02:06.8
Hindi na tama, dapat tayo nagugulat. Kailangan pa bang i-memorize yan? Basic?
02:10.9
Lagi natin nararamdaman yan kapagka pecha de peligro, diba?
02:15.1
So parang gulat na gulat ka pa.
02:16.3
So hindi na pala bago ito?
02:17.8
Oo, sa akin po ito yung nahihilo ko.
02:20.1
Hindi na pala babago. Parang ah, sanay na ako, minamigrain talaga ako kapagka wala akong pera eh.
02:26.2
Minamigrain ako kapagka may stress ako.
02:28.2
So dapat hindi na bago yung parang sumasakit yung ulo mo.
02:31.7
Dapat immune ka na.
02:33.3
Kung baga sa rayuma, manhid ka na.
02:35.8
Correct. Dapat parang hindi ka na nagugulat na may rayuma ka.
02:39.9
Kasi syempre dapat sanay ka na may adag ka na eh, diba?
02:43.2
So ganun din tayo. Kung nahihilo tayo ngayon, ay naku sa heat index, ganyan.
02:47.5
Gets namin yan pero dapat hindi na masyadong nagugulat.
02:51.7
Huwag ka na magkunwari. Ito lahat ang nararamdaman natin kapagka pecha de peligro.
02:55.0
Kapagka dumating yung bill ng mirah.
02:57.0
Kapag nandyan si Judith.
02:59.2
Mga bayarin natin. Nandyan sa kaliwat-kanan. Talagang nangihina tayo.
03:03.6
Pero ang galing no, yung power of mind, maiisip mo talaga eh.
03:06.9
Kapag may dumating na magandang balita sa'yo ngayon, kahit mainit ang panahon.
03:10.6
Ay naku, ang lamig-lamig ang feeling.
03:13.7
Ang sigla-sigla mo.
03:15.4
Diba? Wala naman na bago. For example, ganito talaga, summer, mainit ang panahon eh.
03:19.2
Pero pag nakatanggap ka ng magandang balita, umaaliwalas ang lahat eh.
03:22.6
Na-appreciate mo yung summer.
03:24.0
Hindi lang yun, parter. Parang ang pagbati mo sa lahat, good morning.
03:27.8
Magandang tanghal eh. Kumain ka na ba?
03:30.9
Bibong-bibong na malaki yung mata na parang masayang-masaya.
03:35.9
Pero, hindi lang talaga tayo sanay kasi paminsan lang talaga yung ano eh.
03:40.1
Yung pabigay ng pera eh. Ganon.
03:42.0
Totoo yan. Tingnan nyo. Pag wala naman tayong pera, kapag pecha de peligro, hindi ba parang hinang-hina tayo?
03:48.7
Nakakatamad gumalaw. Parang tinatamad ka sa buhay.
03:52.9
Kapag kulang yung pera mo.
03:54.0
Oo eh. Katotoo naman din ah. Totoo naman din. Kasi…
03:58.1
Iba yung power ng isip.
04:01.4
Kaya nga, importantatious diba na kabisyo. Kapag kaalam mong kulang at lagi nagiinit ang ulo mo dahil kulang ang pera mo,
04:09.0
gagawa ka ng paraan para dumoble yan.
04:12.8
Kaya madagdagan man lang yan. Diba?
04:15.3
So, bawal tatamad-tamad. Kung lalong alam mo yung mga junakis mo, matatakaw.
04:20.2
Asawa mo, patay-gutom. Diba?
04:21.8
Diba? Dapat motivation mo yan. Magtatrabaho ko.
04:24.0
Magtatrabaho ko na maigi kasi ang tatakaw ng mga anak ko.
04:26.3
Magtatrabaho ko na maigi kasi lagi naalibad ba rin yung asawa ko pag hindi siya naka-aircon.
04:33.1
So, magtatama rin kahit na ang init ng panahon.
04:37.3
Pero ang daming at this point, bahala na. Bahala na si Lord.
04:41.6
Kasi yung nanay ko, lagi ko tinatanong. Kasi yung hinihingal ako sa init.
04:46.1
Isugod mo nga sa sofit eh.
04:49.8
Sige, pwede ko siya isugod doon. Hanggang doon ka lang sa lobby ha.
04:54.0
Palanig siya doon.
04:55.1
Kasi baka ako naman yung mahilo, partner.
04:58.0
Alimbawa, sabi ko nung weekend, sabi ko nakakahingal yung init.
05:02.8
Sabi ko, ma-okay lang ba kayo dyan?
05:05.0
Sabi niya, okay lang. Nasa warto kami may aircon. Bahala na sa meral ko.
05:08.9
Lahat ganon. Kami din ngayon kasi syempre may mga aso.
05:12.4
Tapos yung mga aso na makakapal yung mga balahibo, eh kami nga makakapal lang yung mukha.
05:18.4
Oo, init na init na.
05:19.9
Paano pa yung makakapal talaga yung balahibo?
05:24.0
Ayan, aircon, electric fan, circulator, ganon.
05:27.0
Puro kami bahala na sa meral ko.
05:31.5
Bahala na si Lord.
05:34.3
Totoo din naman yun. Bakit mo pahihirapan yung sarili mo?
05:38.1
Kasi mas mahirap naman yung nag-tase ka pare-pareho.
05:41.5
Kayo pare-pareho.
05:42.5
Totoo. May hangganan yung pagkukuripot, diba?
05:46.0
So, for example, nagkukuripot ka masyado tungkol dito.
05:48.8
Pero ang ending, unfortunately, may ma-heat stroke.
05:52.3
O kaya yung pagkahilo na medikasyon.
05:54.0
Medyo matindi na, diba?
05:58.7
Papasugod na nga sa Okada, diba?
06:01.8
Ano? Okada o heat stroke?
06:07.9
Totoo yung ako, for me, yung pagkakaroon ng aircon sa bahay is not a luxury anymore.
06:14.4
Ngayon, nowadays.
06:16.4
Diba? Totoo yun eh.
06:17.3
Bakit mo pahihirapan yung sarili mo na natiisin yung sobrang init to the point na talagang mas
06:24.6
Hindi lang heat stroke, mas stroke ka.
06:26.5
Sa stress, sa hinga, sa matinding discomfort na mararamdaman mo.
06:30.5
Kapag ganito kainit ang panahon, di ba't mas magastos yun pag nagkasakit ka?
06:34.1
Compared sa binigyan mo ng comfort yung sarili mo, kumastos ka lang.
06:38.9
Kasi, kumbaga, kung pagtitignan mo yung level ng gastos, mas malaki yung magagastos mo
06:43.9
kapag nagkasakit ka, kumpara sa gastos sa aircon na nabigyan ka ng comfort.
06:48.6
Kaya, huwag nang mahiya.
06:55.0
Iyon mo na yung aircon.
06:57.7
O, nagpakabig ka pa yan kung hindi mo naman gagamitin.
07:00.8
Ay, di ganun talaga.
07:03.5
Lakas mong kamayaman kasi pag may aircon.
07:06.1
Lakas mong kamayaman, may aircon.
07:09.8
Basta importantisyo sa, alam mo kung hanggang saan yung limit ng pagkukuripot.
07:14.2
Kung alam mo sa sarili mo na, okay, magagastos nga ako ng dagdag na kaunti para
07:19.7
dagdagan yung electric fan sa amin.
07:21.5
O, kaya, papalitan na itong electric fan.
07:23.6
Ito na, ang dumi-dumi na, di ba?
07:26.0
Dumi na may konting electric fan.
07:27.5
Ang daming ganun, di ba?
07:28.4
Na parang, kinap tayo ng electric fan.
07:30.1
Palitan mo na yan.
07:31.3
Ang kabal-kabal na ng dumi, palitan mo na yan.
07:33.6
Dumi na tinubuan ng electric fan.
07:35.1
Dumi na may konting electric fan, di ba?
07:37.0
So, ano ba naman yung bibili ka ng electric fan?
07:39.3
Para medyo maibsa ng iyong nararamdaman.
07:41.5
Kaya sa lahat kayo nagiinit ang ulo, nagtitiis, di ba?
07:45.0
May hirap lang talaga kasi, syempre, sakto lang yung pera.
07:47.8
Paano pa ba yung extra mga gastusin tungkol sa ganyan, di ba?
07:53.6
Didiskarte talaga eh.
07:54.7
Kung alam mo kulang, basta didiskarte.
07:56.2
Hindi pwede nga uupo-upo.
07:59.4
Nakakalungkot lang na experience, mga kabiso, no?
08:01.8
Tingnan nyo, kasi kami naalala ko nung bata kami,
08:04.6
ah, wala kami electric fan sa bahay.
08:06.4
Although nasa probinsya kami.
08:08.3
Pero, hindi naman namin na-experience yung ganitong klase ng init.
08:14.4
Kung para ngayon, di ba?
08:16.7
Nakatutok na na electric fan sa'yo,
08:18.9
pero yung init na andun pa rin.
08:21.2
Yung buga ng electric fan,
08:23.3
yung hangin na nanggagaling doon, mainit pa rin.
08:26.0
So, nakakalungkot lang na ganitong klase ng experience.
08:30.4
Ibang level yung init ng panahon ngayon,
08:33.0
kumpara nung mga ilang taon na nakalipas.
08:35.3
Hindi lang Metro Manila eh.
08:36.4
Madaming nagsasabi, pag nanood ka ng mga balita,
08:40.0
o nakakita ka ng mga posts,
08:41.3
na sa ganitong bansa, sobrang init din.
08:43.3
Na bago ito for them.
08:46.7
Alibawa, Metro Manila,
08:48.2
bago sa atin na nagkakaroon ng suspension ng class
08:50.7
because of, ah...
08:52.7
Because of the heat, diba?
08:54.4
Laging, ano, because of bad weather.
08:57.0
Ang bad weather natin noon ay ulan lamang.
09:00.1
O, ngayon, bad weather natin, init.
09:02.6
Tsaka, ano, nag-increase talaga.
09:05.2
Nag-increase talaga tayo ng mga 10 to 15 degrees.
09:07.4
Kasi parang, diba dati, parang mga 30 degrees,
09:10.2
init na init na tayo.
09:11.3
Yan yung mga, ano, sa pag-summer, mga 32, ganyan.
09:14.6
E ngayon, 42, 44, 47, 51.
09:18.7
5, 10, 15, 20, 25, 30, diba?
09:23.4
Yung isa ko nga, friend, na nagtrabaho sa Middle East,
09:26.7
na umuwi recently dito,
09:28.5
paglabas niya daw ng bahay,
09:29.6
feeling niya nasa Dubai pa rin siya.
09:31.6
Sabi niya, ano ba ito?
09:32.7
Parang nalito, parang nalito daw siya.
09:34.4
Parang, nasa Pilipinas ba ako?
09:37.0
Kasi parang feeling niya parehas na.
09:39.7
Samantalan tayo dito, again, tropical country.
09:42.1
Wala naman tayo sa desierto, eh.
09:43.7
Pero bakit sinabi nung bisita mo na yun,
09:45.8
or nung balikbaya na yun,
09:47.4
na halos magkapareho ng init?
09:49.6
Pero huwag din naman tayo masyadong magbase sa sinabi niya
09:53.0
kasi medyo lasing siya nung time na yun.
09:54.8
So baka may kasama ko.
09:56.9
May kasamang tama.
10:00.4
May amats ng ala kasi kaya mainit.
10:02.6
Hindi ko alam, partner, kung hanggang kailan siya.
10:06.0
Nakakatakot niyan.
10:06.8
Kasi extreme yung init, mga kaibigan, eh.
10:09.3
Then declare na bang summer?
10:10.9
Baka naman di pa declared ang summer na yun.
10:12.6
Basta nakakatakot yun.
10:14.5
Di ba kasi di ba may mga official declaration?
10:16.8
Parang the dry season has started.
10:19.6
O, kaya summer has officially started.
10:23.5
Nafilang lahat yung lahat na summer na.
10:25.3
O, kasi sobrang init nga.
10:27.8
Wala nang official declaration.
10:28.6
O, wala nang ano.
10:30.0
Tsaka parang hanggang kailan kaya?
10:31.8
Parang bare months na ba?
10:34.4
Kasi ano, dun lang yung medyo malamig-lamig.
10:38.4
Ang nakakatakot niyan, di ba?
10:40.6
Alam naman natin pag summer.
10:41.6
Summer talaga mainit.
10:42.6
Eh, naging extreme yung ano eh.
10:45.0
So paano pagdating ng tag-ulan?
10:46.3
Baka maging extreme din yung batak ng ulan.
10:49.5
Ang dami ko ng problema.
10:50.8
Dinagdagan mo pa, parter.
10:51.9
Nag-overthink ako.
10:55.0
Dito muna tayo sa init.
10:57.5
Nakaka-overthink.
10:59.3
Baka maaya yung extreme din yung ma-experience natin
11:01.7
pagdating ng rainy season or ng rainy days.
11:04.1
Hindi naman imposible din.
11:07.5
Hindi na ako magtataka.
11:11.2
Parang huwag na tayong magulat.
11:12.6
Kasi nangyari nga ito eh.
11:14.2
O, baka matinding bagyo.
11:17.5
O, malakas na ulan palagi.
11:21.2
Please take good care of our environment.
11:23.1
Yun naman talaga yung bottom line neto, mga kaibigan.
11:25.2
Pag marunong tayo sa environment natin,
11:27.1
marunong din sa atin ng kalikasan.
11:30.5
Medyo galit na siya.
11:32.4
Medyo-medyo parang galit-galit na si Nature.
11:37.3
Galit-galit na siya.
11:39.0
Pag may buwan natin ginagalit si Madam.
11:40.5
Pag nagalit si Madam.
11:41.7
E, ganito ang mga isa.
11:42.9
Bakit ba Madam kasi lagi?
11:44.1
Pwede ba pwedeng sir?
11:46.3
Kung ikaw gusto mo, Sir Nature.
11:48.1
Kung feeling mo nababagay sa halap ng Mother Earth, Sir Earth.
11:53.9
Wala namang magpipigil sa'yo.
11:55.3
Alam mo, partner, init na init na kami para problemahin pa yan.
11:59.9
Hindi, pero nakakatakot, no?
12:01.9
Ang mas nakakatakot dito yung future generation, e.
12:04.9
Yung mga anak natin.
12:06.9
Ano pa ba yung aabuti nila?
12:08.4
Pero siguro by that time, sanay na sila.
12:10.6
Or by that time, nakapag-adjust.
12:12.8
Oo, wala nang gulat.
12:13.8
Di ba parang uulitin namin?
12:15.1
Parang nagugulat ka pa.
12:16.3
Kapag wala kang pera, hindi ba dapat sanay ka na?
12:20.1
Ito naman, bago ng bago.
12:21.3
Ito naman, parang bago ng bago.
12:24.1
O, ingatan po natin ng ating kalusugan, mga kaibigan.
12:26.7
Kasi ito mga kalusugan.
12:28.8
Kalusugan? Kalikasan? Lahat ba?
12:31.8
Ang kalikasan din po yung magpoprotekta sa atin
12:34.4
sa mga napakaraming pagkakataon.
12:38.4
Puno po yung nagpoprotekta sa atin laban sa init ng panahon.
12:41.0
Kasi di ba, bawat puno, nagbibigay ng
12:42.7
alam naman natin, oxygen.
12:49.6
Di ba, totoo yan. Fresh air.
12:52.5
Ganon ang pag-ikot ng mundo.
12:56.6
Sa bawat pagputol natin ng puno,
12:58.3
sa bawat pag-uproot natin ng puno,
13:01.2
di ba, tayo din yung nasasalantan ito.
13:03.7
Tayo rin yung nawawala ng oxygen.
13:05.5
Tayo yung nawawala ng fresh air.
13:08.0
So, ingatan po natin ng ating kalusugan.
13:11.0
Magtanim tayo ng puno.
13:11.4
Magtanim tayo ng halaman.
13:13.1
Kawawa pa na ito.
13:14.2
Ako talaga, lagi akong concerned
13:18.2
sa mga hayop na nasa labas.
13:20.2
Uy, lalo na daw pala, partner,
13:22.0
sabi ng sister-in-law ko na Vip.
13:25.5
Lalong-lalo na daw yung mga aso na
13:28.2
yung mga bully, buldog, yan.
13:31.9
Kasi daw, ang kanilang nostrils ay maiksi.
13:35.9
So, mabilis sila matamaan ng matinding iba.
13:42.3
So, kailangan babantayan.
13:45.0
Mabuti kung may bantay.
13:46.2
Yun nga, meron tayong kakilala na may bantay na nga eh.
13:51.5
What more pa yung mga nasa labas?
13:55.0
Hindi po namin alam kung hanggang kailan po itong init na ito.
13:59.5
Pero yun nga, gagawa na lang tayo ng mga para-paraan
14:02.8
para maibsan yung init na nararamdaman.
14:05.4
Anong ginagawa mo para maibsan?
14:08.0
Ah, kung anik-anik lang.
14:09.7
Niligo ka sa yelo?
14:11.4
Tsaka hindi na hindi na.
14:11.9
Nagkukulo ka ba sa ref?
14:13.7
Sa may freezer namin.
14:15.6
Para sigurado malamig.
14:17.7
Kasi kadalasan na uminit naman sa akin ulo eh.
14:19.7
So, ulo-ulo lang.
14:21.3
Hindi pa ganun kalaki yung ref namin eh.
14:23.1
So, ulo ko lang yung kasha.
14:24.9
Pero totoo, kung halimbawa,
14:26.7
minsan ititipirin mo yung sarili mo,
14:28.8
ahon na ahon ka na eh.
14:29.6
Di na uminom ka ng ano,
14:31.9
kaya kumain ka ng masarap na malamig.
14:35.4
Makakatulong naman para maibsan yung init na nararamdaman.
14:37.7
Kanya-kanyang pumparaan yan.
14:39.0
Kasi kanya-kanya naman tayong katawan.
14:41.2
Yung paliligo mo ng dalawa,
14:42.2
tatlong beses sa isang araw.
14:44.7
Kailangan natin yun.
14:45.7
Naging malilis ka na.
14:46.6
Naging presko pa yung pakaramdam mo.
14:48.3
Nakatulong ka pa sa mga kaopisina mo.
14:51.8
Kasi hindi ka nakadagdag sa...
14:56.0
Sa amoy alimuom na naglalakad.
14:57.9
So, ang dami mong contribution.
15:01.4
Tsaka hindi na ginagamit yung hot and cold shower.
15:05.3
Yung hot ng shower.
15:08.4
Kasi minsan yung tubig mismo na nanggagaling sa gripo,
15:12.7
Yung botan ng shampoo.
15:14.2
Na-observe nyo ba yun?
15:15.4
Yung botan ng shampoo,
15:16.3
pag pinigamit yung shampoo,
15:17.1
ang init din yung shampoo.
15:25.0
Ganun yung mga nangyayari sa atin.
15:27.2
Yung toothpaste mo nga,
15:27.8
mainit din minsan.
15:30.8
Kung naka-expose.
15:33.0
Hindi na ako nagugula.
15:34.5
yung kandila sa bahay namin natunaw.
15:38.3
Nang walang sinde?
15:40.4
Exposed lang sa araw.
15:41.8
Kasi akala nung kasambahin namin sabon.
15:43.9
Kasi mabango scented candle.
15:45.3
So nilagay niya din sa lagayan ng sabon.
15:47.1
Ay nasa may terration
15:47.8
kung saan nasisikatan ng araw.
15:50.5
bakit natunaw to?
15:51.9
Sir, natunaw po yung sabon natin.
15:55.5
Hindi pala sabon to.
15:59.1
Isipin nyo para matunaw ng gano'n.
16:02.3
fake yung binili mo partner.
16:06.1
Sinisim mo pa kay Mother Nature?
16:09.7
ingat po tayo mga kabisyo ha.
16:11.6
Saan man tayo pupunta,
16:13.5
Kailangan pa bang i-memorize yan?
16:17.8
Kailangan pa bang i-memorize yan?