Hindi umano makataong body search sa mga bisita sa Bilibid, inireklamo ng CHR I Frontline Sa Umaga
00:51.4
Tumutol pa raw siya noong una.
00:52.8
At nagbantang magre-reklamo.
00:54.6
Pero kalaunan, pumayag din siyang pumirma para lang makita ang asawa.
00:59.2
Alos mangyayak-ngayak at manginig pa daw ang ginang
01:01.6
nang simulang kapkapan at pahubay rin ng kanyang mga saplot.
01:05.9
Pati ang suit daw niyang panloob, hindi pinilagpas.
01:09.2
Ganito rin daw ang naranasan ng isa pang misis ng political prisoner
01:12.8
na dumalaw din sa Bilibid noong March at April.
01:16.0
Pinahubad at ilang beses din daw siyang pinaiskwat at ilang ulit pang kinapkapan.
01:20.6
Sinusubukan pa rin ng News 5 na kunan ang papatay.
01:22.7
Pumayag ang Bureau of Correction tungkol sa issue.
01:25.5
Pero ayon sa grupong kapatid,
01:27.5
nasamahan ng mga kaanak at kaibigan ng mga political prisoners,
01:31.0
iligal ang ginawang body search.
01:33.6
Pagamat may pinapirmahang waiver,
01:35.7
may tutuling pa rin daw na pang-aabuso ang ginawa ng mga tauhan ng Bilibid.
01:39.6
Lalo't labag na sa pamantayan ng United Nations,
01:42.3
ang labis-labis na body search na ginagawa sa mga biktima.
01:45.6
Dahil dito, dadalhin na rin ang mga kabayan black ang issue sa Kamara.
01:49.6
Gusto nilang paimbestigaan sa Kamara
01:51.3
ang sobrang-sobrang body search.
01:52.7
ang sobrang-sobrang body search.
01:52.7
Ang sobrang-sobrang body inspection na ginagawa sa Bilibid
01:55.1
na may tutuling na raw na harassment sa mga kaanak ng bumibisita.
01:59.4
Nagbabalita mula sa Frontline, Gary De Leon, News 5.
02:03.0
Kaugnay naman ang balitang yan.
02:05.5
Makakausap po natin ngayon via Zoom
02:11.0
ang mga prisoners po
02:12.6
na nag-file ng kanilang complaint.
02:14.6
Tawagin na lang natin si Maricel
02:16.6
at Gloria. Magandang umaga po sa inyo.
02:25.5
Magandang umaga po.
02:27.0
Maricel at Gloria, nakita na natin kanina
02:29.1
sa naunang storya, yung mga naranasan nyo.
02:31.8
Pero pwede ba ang pakikita?
02:33.0
Pakikwento lang ulit itong ano ba yung inyong naramdaman
02:35.9
at paano ba ginawa
02:37.8
itong body search sa inyo
02:39.7
kaya kailangan ninyong mag-file
02:41.7
ng complaint sa CHR?
02:43.4
Siguro nahin natin si Gloria.
02:49.6
maraming beses naman na po akong
02:51.7
nakadalaw doon sa asawa ko
02:54.1
para maghatid ng pagkain,
02:58.1
Pero noong September 21,
02:59.7
yun nga po yung naranasan po
03:02.8
halos talagang hindi po matanggap
03:05.5
talaga yung nangyari sa akin
03:08.6
kailangang tanggalin yung
03:13.1
itaas yung damit,
03:15.0
tanggalin yung bra, tapos
03:16.7
alisin yung underwear,
03:21.1
pina-squat ng tatlong beses,
03:29.2
private part para makita yung
03:31.8
sinasabi, para makita yung
03:32.8
sinasabi, para makita yung sinasabi,
03:33.8
kung may illegal daw na tinatago.
03:36.2
Ganon po yung nangyari
03:40.0
ang hirap tanggapin sa loob
03:42.1
yung naranasan ko.
03:44.7
Kaya simula po noong September 21,
03:49.1
dumadalaw sa asawa ko
03:51.0
kahit gusto kong mampuntahan
03:52.5
dahil ayoko pong maranasan
03:56.3
body searching na
04:00.9
Kahit na sinabi ko,
04:02.8
wala akong naasawa ako ng political
04:04.8
prisoner, wala akong binadalang
04:06.8
iligal, wala akong
04:08.8
karanasan at wala akong record
04:14.8
Dahil sumusunod naman po kami
04:18.8
sinasabi nilang bawal na
04:20.8
itinadalhin sa loob kahit na sa mga
04:22.8
pagkain na itinagbabawal,
04:24.8
hindi po kami nagdadala noon
04:28.8
request na ina-approve
04:32.8
Marian, linawin ko lang yung sinabi mo,
04:34.8
September 21 pa ito. So mula noon
04:36.8
hanggang ngayon. Sorry, sorry. April.
04:40.8
Okay. Puntahan ko naman
04:42.8
itong si Maricel.
04:44.8
Pareho ba yung naranasan mo katulad dito
04:46.8
kay Gloria? O ano yung naramdaman mo
04:48.8
habang ginagawa yung body search?
04:54.8
Ganyan din po sa naramdaman niya.
04:56.8
Sobrang trauma po ang dinulot
04:58.8
nito sa akin. At gaya niya,
05:00.8
mula po noon, hindi pa rin ako bumalik.
05:02.8
May bisita sa asawa ko. Kahit na
05:06.8
walang nagdadala ng
05:08.8
pagkain doon, walang ano.
05:10.8
Talagang hindi po ako makabisita.
05:12.8
Dahil hindi ko po talaga
05:14.8
kaya. Parang hindi ko talaga kayang humarap
05:16.8
pa ulit sa kanya ng gano'n. Kasi
05:18.8
mas matindi po ang naranasan ko
05:20.8
kesa kay Ma'am Gloria. Kasi ako po
05:22.8
pinaubad po talaga ako
05:30.8
pina-squat ako ng 10 times.
05:36.8
Pinalundag pa ako. Tapos saka pa
05:42.8
sa puwet. Dapat kita daw
05:44.8
yung butas ng puwet at butas
05:46.8
ng ari. Kaya sobrang
05:48.8
trauma po nito para sa akin.
05:50.8
Mula po noon, hindi talaga ako bumalik
05:52.8
doon sa asawa. At yung sinasabi
05:54.8
niyo, ngayon nyo lang naranasan ito nung
05:56.8
dumalaw kayo nitong April, no?
05:58.8
Pero balikan kita, Gloria, pinaliwanag
06:00.8
ba sa inyo ng maigi kung bakit
06:02.8
kailangan gawin yan? Kasi sinabi mo nga first
06:08.8
pinirmahan po namin na
06:10.8
waiver, wala naman
06:12.8
pong detalye kung ano pong
06:14.8
klaseng searching
06:16.8
ang gagawin. Pero
06:18.8
ang sabi po, gano'n daw po
06:22.8
sa taas, makaraan
06:24.8
ang isang linggo, yun na daw po ang
06:26.8
pinapatupad. Pero dahil
06:28.8
nga po doon sa nais
06:30.8
kong makausap at makita yung
06:32.8
asawa ko, napilitan
06:34.8
po akong mag-sign
06:42.8
ano, parang ang hirap po
06:44.8
sa loob na tanggapin po
06:46.8
parate kung gano'n po yung
06:48.8
magiging kalakaran doon sa
06:50.8
tuwing papasok kami
06:54.8
At maging sa mga anak po po
06:56.8
na ano din ako na
07:00.8
papuntahin doon sa tulad
07:02.8
ng pagkagano'n yung
07:04.8
mangyayari sa kanila.
07:06.8
Yung umabot po sa punto
07:08.8
na ito po, kinailangan kayo
07:10.8
mag-file ng complaint sa CHR
07:12.8
Commission on Human Rights. Bakit po
07:14.8
naramdaman nyo na kailangan
07:16.8
nyo nang gawin yan? Kasi etong si
07:18.8
Maricel, sinasabi niya, traumatic for her, ano
07:26.8
nyo mag-file na? Kasi may anak din po ako.
07:32.8
Kasi po may anak din po ako, dalawang
07:34.8
babae. So yung bunso ko po, hindi pa talaga
07:36.8
niya nakikita yung
07:38.8
father niya. Wala tong
07:40.8
nakulong siya. Pero ngayon po,
07:42.8
yung panganay ko rin po,
07:44.8
hindi po, hindi ko po mapapunta doon
07:46.8
kasi ayokong maranasan nila eh.
07:48.8
Sa kabila ng sobrang
07:54.8
pangungulila namin ng mga anak niya
07:56.8
sa kanyang ama, hindi
07:58.8
ko po talaga kaya na
08:00.8
dalihin sila doon para
08:02.8
magdulot din ang trauma sa kanila, yung gagawin
08:06.8
searcher ng Bupor.
08:08.8
Gloria, yung sinasabi mo
08:10.8
noon na parang na-violate din,
08:12.8
pakiramdam nyo ba na-violate din
08:14.8
yung inyong mga karapatan? Kasi talagang
08:16.8
pinaghubad pala kayo, pinagtanggal kayo
08:18.8
ng underwear, sabi ninyo pa
08:24.8
sa palagay ko po,
08:30.8
ano ko, sa bilang
08:34.8
yun na lang kasi yung
08:36.8
parang sa pakiramdam ko, yun
08:38.8
na yung ano ko eh, yun na lang
08:40.8
yung natitira para sa sarili ko.
08:44.8
yung parang dangal ko,
08:48.8
nahihiya ako doon sa sarili ko,
08:50.8
nahihiya lalo ako doon sa
08:54.8
pinapanood ako, tinitingnan
08:58.8
mga private part po
09:06.8
na talagang magpatulong
09:10.8
human rights, humingi po kami
09:16.8
kasama ng support
09:18.8
group ng kapatid,
09:20.8
families and friends
09:22.8
of political prisoners,
09:24.8
humingi po kami ng tulong sa
09:28.8
kung sakaling naman sana na,
09:30.8
humingi kami na sana ay
09:32.8
mawala yung ganung
09:34.8
body searching sa mga
09:40.8
ng mga political prisoners.
09:42.8
Dahil, sa totoo lang po naman,
09:46.8
kami na-involve sa mga
09:48.8
ganoong kaso, lalo na sa
09:52.8
Tumutulong pa nga po kami
09:54.8
para magpaliwanag na hindi
09:56.8
dapat masangkot sa ganyang
10:00.8
o nangyayari sa ating
10:04.8
At ganun po yung mararanasan
10:06.8
namin. Para po sa inyong
10:08.8
dalawa, baka po may panawa, eto na,
10:10.8
nakarating na sa CHR, nagsabi na
10:12.8
din po yung ilang kongresista, party list
10:14.8
representatives na iimbestigahan,
10:16.8
gusto nilang imbestigahan ito. Pero ano po,
10:18.8
ang panawagan nyo rin naman doon sa mga
10:20.8
mismong opisyal ng Bureau of Corrections,
10:22.8
particular kay Director General Gregorio
10:24.8
Catapang Maricel, and then si Gloria.
10:34.8
parang sigilan, sigilan
10:42.8
sa mga kababaihan, lalo na kung
10:44.8
katulad namin, kami
10:46.8
naman po ay alam nila at
10:48.8
alam nila na kami ay hindi na-involve
10:50.8
sa ganyang mga kaso kasi
10:52.8
mula umpisa po, talagang
10:54.8
kami, kung tutuusin,
10:56.8
ang asawa ko nakulong dyan
10:58.8
ng walang kasalanan,
11:00.8
walang kaso. Gawagawang kaso nila
11:06.8
ang asawa ko ng barel
11:08.8
kaya nakulong siya at
11:10.8
na-convict dyan. So nagdudusa ang asawa ko
11:12.8
sa hindi niya kasalanan
11:14.8
ng tatlong taon na.
11:16.8
Pero ngayon, parang kami may kasalanan
11:18.8
pa rin para parutahan nila ng ganyan.
11:20.8
Kaya ang panawagan namin sa kanila
11:22.8
ay sigil nila ang ganitong
11:24.8
uri ng searching pa sa amin.
11:28.8
panawagan nyo? Linahin ko lang muna, babae
11:30.8
yung gumagawa nitong search and inspection sa inyo?
11:34.8
Yes po. Okay. Gloria, yung
11:36.8
panawagan nyo na lang sa Bucor officials?
11:40.8
panawagan ko po, lalo
11:42.8
na kila Sir Katapang at
11:44.8
sa iba pang mga higher official po
11:50.8
sana yung ganitong
11:52.8
body searching sa mga katulad
11:54.8
po namin na hindi naman po
11:56.8
na-involve sa mga kasong
12:00.8
nagpapasok ng mga
12:02.8
kontrabando. Pwede
12:04.8
naman po nilang isyuhan kami
12:12.8
ng pagkakakilanlan na kami
12:16.8
relative, asawa at
12:18.8
kaibigan na mga political prisoners
12:20.8
para hindi naman po kami
12:24.8
parang mga kriminal
12:28.8
pamamalakad po nila.
12:30.8
Kung hindi po talaga nila
12:32.8
maiwasan na mag-body searching,
12:34.8
siguro po, ano nila
12:36.8
iselected naman, huwag naman po
12:38.8
lahatin. Hindi naman po
12:42.8
nasasangkot sa mga ganyang
12:48.8
Marami pong salamat sa pagtanggap ng
12:52.8
Marami pong salamat sa pagtanggap ng aming tawag
12:54.8
Maricel at Gloria.
