01:08.8
Galing po sa magandang pamilya ang asawa ko dahil may negosyo po siyang sand and gravel
01:14.7
Ako naman, nagtatrabaho lang bilang tindera sa karinderiya noong mga panahon na yun
01:21.6
Pabalik-balik nga siya sa karinderiya at kalaunan ay nanligaw na sakin
01:25.6
Noong nalaman po yun ang kanyang mga magula
01:28.6
Ay sinubukan nilang pigilan si Joseph
01:31.3
Nalaman ko pong ayaw sakin ang mga magulang niya dahil tindera lang po ako at hindi nakapagtapos ng pag-aaral
01:39.3
Si Joseph bilang napagsabihan na rin ang kanyang magulang na layuan ako ay patagun na lang kung bumisita sa akin
01:47.6
Lalo na at bantay sarado kami ng mga kapatid niya
01:51.6
Ang sabi ko nga sa kanya,
01:54.3
Ba't ka natatakot sa kapatid mo? Mas matanda ka naman doon
01:58.6
Ang sabi niya sa akin,
02:00.6
Natatakot siya na baka magsumbong sa parents nila at tuluyan na siyang ilayo sa akin
02:06.6
Bago niya ako niligawan ay nagkaroon siya ng kasintahang kapareho niya ng estado sa buhay
02:13.6
Kaya yun ang gusto ng pamilya niya na pakasalan niya
02:17.6
Eh naghiwalay sila at nakita ako, kaya sakin siya napunta
02:22.6
Noong niyaya niya ako magpakasal ay galit na galit ang nanay niya sa akin, Dan
02:28.6
Lahat ng gamit niya itinapon
02:31.6
Lumuhod pa nga si Joseph sa harapan niya para makiusap na pumunta sa kasal
02:39.6
Kinasal kaming tatay niya lang ang pumunta
02:43.6
Dahil ang asawa ko ay talagang pinagkakatiwalaan ng pamilya niya sa negosyo nila
02:49.6
Napilitan silang patirahin kami sa bahay nila
02:53.6
Habang busy ang asawa ko sa trabaho,
02:56.6
Naiiwan ako sa bahay para tulungan ang biyanan ko
02:59.6
Wala silang katulong kaya ako ang kumikilo sa bahay
03:03.6
Lahat pinapagawa sa akin
03:06.6
Maglaba, mamlansya, luto, lahat-lahat
03:12.6
Tinuring nila akong parang isang katulong, Dan
03:16.6
Pag nagkakasakit ako, wala akong karapatang magpahinga
03:20.6
Dahil para sa biyanan ko, nag-iinarte lang ako
03:26.6
Tiniis ko lahat yun para sa asawa ko
03:29.6
Nung pinagbubuntis ko ang panganay namin, walang nagbago sa pakikitungo sa akin
03:34.6
Walang gabi na hindi ako umiiyak sa sobrang stress
03:38.6
Kinukumbinsi ko ang asawa ko na bumukod na kami kasi sobrang ako nahihirapan
03:44.6
Hindi kami makausad sa buhay
03:47.6
Wala naman siyang sinesweldo sa pagtulong niya sa business nila
03:51.6
Pagkain lang at tirahan ang binibigay sa amin
03:54.6
Pero hindi siya pumayag
03:57.6
Wala raw kasing ibang pwedeng tumutok sa negosyo nila, kundi siya lang
04:02.6
Bukod kasi sa sand and gravel business, meron din silang ubasan at ang asawa ko po ang nag-maintain doon
04:10.6
Pero tuwing nag-ha-harvest, wala man lang binibigay na sweldo sa asawa ko
04:16.6
Talagang ibang parusa ang dinanas namin sa puder ng pamilya ng asawa ko
04:22.6
Dahil sa stress, naapektuhan po ang pagbubuntis ko
04:27.6
Nung lumalaki na ang panganay ko ay nadiscovery na naming mabagal ang brain development ng bata
04:33.6
Nung ipinacheck ko siya, kahit hindi ko maintindihan ang sinasabi ng doktor, alam kong may malaking problema sa anak ko
04:42.6
Autistic po ang panganay ko dahilan para mas tratuhin pa kami ng malala ng biyanan ko
04:49.6
Sa sobrang iritan niya nga po sa anak ko ay,
04:50.6
Sa sobrang iritan niya nga po sa anak ko ay,
04:51.6
Sa sobrang iritan niya nga po sa anak ko ay,
04:52.6
Lagi niya itong pinapalo at may pagkakataon pang inilagay pa niya ito sa sako
04:59.6
Nakita ko, pero wala akong magawa, kundi sabihin sa kanyang,
05:04.6
Sige, patayin mo!
05:06.6
Patayin mo na lang yung apo mo para manahimik na ang buhay niyo!
05:10.6
Sobra na kayo! Hindi tawang turing niyo sa amin dito eh!
05:14.6
Mga wala kayong puso!
05:16.6
Tapos kinuha ko ang anak ko
05:19.6
Awang-awa ako sa panganay ko na hindi maintindihan ang nangyayari
05:25.6
Naranasan ng tatlong anak ko ang kalupitan ng lola nila, Dan
05:29.6
Kasi kahit anong gawin kong pagpupumilit sa asawa ko na ilayo na kami, wala eh
05:36.6
Kontrolado siya ng pamilya niya
05:39.6
Nagtagal yung sakripisyong iyon ng mahigit 20 years, Dan
05:43.6
Sa wakas, nagkaroon din ang lakas ng loob ang asawa ko na bumukod kami,
05:48.6
Nung binigyan siya ng konting pera ng tatay niya para ipamuhunan sa negosyo naming sari-sari store
05:56.6
Maayos ang buhay namin nun, tahimik at payapa
06:00.6
Hanggang sa pinatawag ulit kami ng bienan ko dahil nagkasakit ang tatay ni Joseph
06:07.6
Lahat ng ari-arian nila mula sa sasakyan hanggang sa lupa ay binenta para ipagpagamot ng bienan kong lalaki
06:16.6
Pabalik-balik sa ospital dahil sa dami ng komplikasyon sa kidney at puso na ikinamatay niya
06:24.6
Nalubog po sila sa utang noon, Dan
06:27.6
Kaya kami bumalik sa poda nila para tulungan sila at alalayan
06:32.6
Nung mga panahon yun ay rumarakit na rin ako sa salon para makatulong sa asawa ko sa gastusin namin sa bahay
06:39.6
Pag nababakante naman ako ay inaasikasa ko ang bienan kong babae na matanda na
06:46.6
2021 kasagsagan ng pandemic na matay ang asawa ko
06:51.6
Malihim kasi ang asawa ko na kahit may iniinda na siyang sakit ay hindi talaga nagsasabi
06:58.6
Bago siya mamatay ang sabi niya sa akin ay,
07:01.6
Natatakot ako, ayokong magsabing may sakit ako kasi baka magalit sila
07:08.6
Nasanay kasi siya na mula pagkabata pinapagalitan kapag nagkakasakit
07:16.6
Kaya ayun, kahit may sakit, trabaho pa rin hanggang lumalala
07:21.6
Numonya ang ikinamatay niya
07:25.6
Sobrang bait ng asawa kong itong si Joseph
07:29.6
Niminsan hindi nakita ng mga anak ko na nag-away kami
07:34.6
Yun nga lang, mahirap para sa kanyang kumawala sa puder ng pamilya niya
07:40.6
Siya rin ang nagturo sa akin na huwag magtanim ng sama ng loob sa mga taong nakagawa sa amin ang mga tao,
07:45.6
Nakagawa sa amin ang hindi maganda at kumapit lang sa Diyos
07:50.6
Nung namatay siya, nagkasakit naman ang biyanan kong babae
07:55.6
Sa lahat ng mga anak at manugang niya, tanging ako lang ang nag-alaga sa kanya
08:02.6
Bedridden na po siya nun, ako ang nagpapakain, nagpapaligo, nagpapalit ng diaper niya
08:12.6
At ginawa ko yun ng bukal sa loob niya
08:14.6
Ang bukal sa loob ko, alang-alang sa asa ko
08:19.6
Mahirap ang pinantaraanan
08:25.6
Hili kong nilalabanan
08:29.6
Kahit naramdaman kong talanan
08:33.6
Pero hindi ako susuko
08:36.6
Kakapit lang ako, alam kong may pag-asa pa
08:42.6
Pasa saan ang malalabasan ko rin ito
08:48.6
Salamat na riyan ka
08:56.6
Hindi ko alam dan habang inaalagaan ko ang may sakit kong biyanan
09:01.6
May pinagdadaanan na rin pala ang bunso kong anak
09:04.6
Nagkaroon siya ng major depressive disorder dahil sa pagkamatay ng tatay nila
09:10.6
At sa verbal abuse na naranasan niya sa lola niya
09:14.6
Nalaman ko na lamang yun na madatnon ko siyang duguan sa bahay
09:19.6
Naglaslas po siya, Dan
09:22.6
May mga gabing hindi kami makatulog dahil sigaw na lang siya ng sigaw at umiiyak
09:29.6
Dumagdag pa ang panganay ko na kailangan din ng espesyal na atensyon
09:34.6
Buti na lamang at matibay ang pangalawa kong anak
09:38.6
Kaya siya ang katuwang ko sa pag-aalaga sa mga kapatid niya
09:42.6
Namatay ang biyanan ko na wala man lang iniwan para sa amin
09:47.6
Sa loob-loob ko, paano ko bubuhay ng tatlo kong anak sa pagiging parlurista?
09:53.6
Wala akong ipon, nag-aaral ang dalawa kong anak
09:57.6
Kailangan ng gamot araw-araw ng bunso kong may depresyon
10:02.6
Lumala pa ang kondisyon nang ma-ICU ang bunso ko dahil nilaklak niya ang 66% ng mga mga anak
10:06.6
kailangan ng gamot araw-araw ng bunso kong may depresyon lumala pa ang kondisyon nang ma-ICU ang bunso ko dahil nilaklak niya ang 66% ng mga anak
10:08.6
6 tablets na gamot niya
10:11.6
Sabe sa ospital, 50k on the spot para ma-ICU ang anak ko
10:22.6
Bumagsak ako nun sa takot at lungkot
10:25.6
Nagdasala ko sa tabi ng anak ko at ang sabi ko
10:27.6
Ama, ikaw na ang bahala
10:32.6
Dito ko napatunayan na nakikinig din pala ang Diyos sa panalangin natin
10:37.6
Dito ko napatunayan na nakikinig din pala ang Diyos sa panalangin natin
10:38.6
loko at tinulungan kami.
10:40.8
At mabilis na naging stable
10:42.6
ang kalagayan ng anak ko.
10:46.6
tuloy-tuloy pa rin ang gamutan ng anak ko.
10:49.4
Nag-aaral naman siya pero
10:50.7
pinapaalalayan ko na lang
10:52.8
sa mga kaklase niya.
10:54.9
Ang panganay kong anak, kasama ko
10:56.6
lagi sa salon para mabantayan.
10:58.8
Ang pangalawa naman, graduating
11:03.3
Lahat naman sila malalambing
11:04.7
at masunurin, lalo na yung panganay ko.
11:06.7
Pero, lagi akong tinatanong
11:08.7
sa salon kung, pagod na mama?
11:16.9
pagod na si mama.
11:21.1
Pero hindi pwede.
11:23.5
Ayokong makita nilang
11:27.2
Kailangan laging masaya
11:28.9
at matapang si mama.
11:33.4
pundi na ang ilaw
11:36.7
Hindi ako aasang darating
11:39.0
ang araw na magiging masaya ako, Dan.
11:42.0
Ang mahalaga na lang sa akin
11:43.2
ngayon ay manatiling buhay
11:45.0
para sa mga anak kong unti-unting
11:47.5
nilalamo ng sakit.
11:50.0
Ang kinakatakot ko lang ngayon
11:51.5
ay kapag namatay na ako,
11:58.3
Kinakabahan nga ako ngayon eh.
12:00.8
Kasi may lumalaking
12:02.7
at hindi ko kayang ipacheck up ito.
12:05.0
Suwerte na nga kung maka-1-5
12:07.5
ako nakita sa isang araw
12:09.0
at nakalaan na yon sa mga gastusin
12:11.4
sa bahay at panggamot
12:14.8
Ang lagi kong antanong sa Diyos ngayon ay
12:16.9
anong gagawin ko?
12:20.1
Ano pong plano nyo?
12:23.6
ang dasal ko siya,
12:27.8
kayo na po ang bahala.
12:31.1
Hanggang dito na lamang po at
12:32.7
mabuhay ang mga nanay
12:34.5
na lagi nagsasakripisyo
13:34.4
At yan na nga ang kwentong binahagi sa atin ni Ate Vivian mula pa sa Sarangani Province.
13:39.7
Maraming salamat po, Ate Vivian.
13:42.0
At nabanggit mo na lagi niyong pinapanood ang love letters kwento mo kay Dan dyan sa parlor ninyo.
13:48.6
Maraming maraming salamat po.
13:50.0
Sana kahit papano nalilibang kayo at konti, may konti sana kayong natututunan tuwing meron tayong binabasang kwento.
13:58.6
So, anyway, ang bigat din, bigat din ang kwento na binigay sa atin ni Ate Vivian.
14:05.9
Grabe, grabe yung mga pinagdaanan mo, Ate Vivian.
14:10.7
At kapit pa, pakatatag ka pa lalo.
14:17.0
Kasi higit sa lahat ng pagkakataon ngayon, kailangan ka ng mga anak mo.
14:24.8
At syempre, para mabigyan natin ng gabay yung mga anak.
14:28.6
At mabigyan natin dapat yung sarili natin okay din.
14:31.1
Ikaw, Ate Vivian.
14:32.6
Kasi yung sa dulo ng sulat mo, sinabi kami, ah, kapakambukol.
14:36.8
Hindi masama na isipin mo rin muna yung sarili mo kasi yun nga may mga dumedepende sa'yo.
14:43.1
So, balikan ko lang itong kwentong binahagi mo.
14:46.6
Kasi yung first part ng kwento mo, grabe.
14:50.6
Ang masasabi ko, parang hindi makatao yung mga ganap dito sa first part ng kwento.
14:55.8
Kasi dun sa point na...
14:58.6
Nalaman ng gyanan mo na...
15:04.4
Or hindi normal yung development ng brain ng panganay mo.
15:09.9
Ang nagawa pa nilang response is mas lalong manggigil sa inyo.
15:14.1
At dun ako nanggigil sa nilagay sa sako yung anak.
15:17.2
Hindi makatao yun.
15:18.8
I mean, pwede mo silang kasuhan doon sa totoo lang.
15:22.9
Kasi pangaabuso yun eh.
15:25.0
Pangaabuso na yun.
15:26.0
At hindi na siya basta-basta yung pagiging...
15:28.6
Tawangit ng gyanan o hindi gusto sa'yo.
15:31.5
Pwede hindi ka gusto pero dapat walang ganon.
15:35.5
Sobrang below the belt, no?
15:37.8
Grabe yung tiniis mo para doon, no?
15:40.4
Para lang makasama mo yung asawa mong si Joseph doon sa bahay nila.
15:47.3
And siguro isisingit ko na rin dito sa part na to na...
15:51.1
Makikita natin dito sa kwento mo kung gaano kahalaga
15:54.6
na kapag nagkaroon ka na ng pamilya, no?
15:58.2
As an individual...
15:58.6
Kapag naging tatay ka na or nanay ka na...
16:02.7
Napakahalaga na isipin mo na yung pamilya mo as priority
16:07.8
kesa doon sa mga biyanan mo or sa nanay at tatay mo.
16:13.6
Kasi ganoon naman ang buhay, diba?
16:15.0
Kaya nga tayo nakakahanap ng partner natin.
16:18.2
Kasi sila na yung makakasama natin moving forward sa buhay natin.
16:23.2
So, ibig sabihin lang nun, sila na yung priority natin.
16:28.6
Nakalimutan mo na yung pamilya mo.
16:31.5
Pero kapag nag-commit ka sa isang tao, kaya nga siya commitment, diba?
16:36.1
Kapag nag-commit ka na ikaw yung gusto kong kasama habang buhay,
16:39.9
ikaw yung mapapang-asawa ko,
16:42.5
lalong-lalo na kapag nagkaroon na kayo ng anak.
16:46.1
Dapat sila na yung priority, no?
16:49.1
Keso, may business, diba?
16:52.0
Eh, ano naman kung may business?
16:53.4
Eh, sinabi rin dito.
16:55.5
Kunento mo rin natin, Vivian, na yung asawa mo,
16:57.9
kahit siya yung nagtatrabaho na nagtatrabaho para doon sa pamilya,
17:02.4
hindi naman binibigyan ng sweldo, diba?
17:05.5
Okay, fine. Wala tayong magagawa kasi nangyari na.
17:07.7
Pero sa lahat ng nakikinig, no?
17:11.1
Dapat unahin natin yung sarili na nating pamilya kapag meron na tayong pamilya.
17:17.2
Siguro para din sa mga tatay talaga, no?
17:19.4
More than sa mga nanay.
17:20.8
Sana ma-realize natin yung mas pagiging effective ng mga nanay.
17:27.9
minsan, nakadepende din sa suportang binibigay ng mga tatay, no?
17:33.1
Kasi, alam na natin yan, yung mga nanay selfless sila, no?
17:37.0
Minsan, hindi na nalang iniintindi yung sarili nila.
17:40.0
Pero kailangan may umintindi sa kanila.
17:42.1
Kailangan may mag-alaga sa kanila.
17:43.7
Kailangan may mas tumingin sa kanila.
17:45.8
At tayo bilang mga asawa, no?
17:48.1
Or bilang mga partner nila sa buhay,
17:51.5
dapat andun tayo kapag kailangan nila tayo.
17:54.4
Yun yung pinaka-realization ko dito sa kwento mong ito.
17:57.6
Again, para sa iyo, ate Vivian,
18:01.2
may mga pangangailangan ka rin nga, no?
18:04.2
Kasi nga, nabanggit mo sa dulo.
18:06.8
Hindi mo na alam kung saan ka kukuha ng pera,
18:09.4
saan ka lalapit ngayon,
18:11.5
kasi parang halos naubos, eh, no?
18:14.2
Naubos talaga yung mga taong kakilala mo, no?
18:17.3
Lalo na ang pinakamalaking nawala sa iyo ay yung asawa mo.
18:21.2
Pwede kang mag-humingi ng tulong sa gobyerno, no?
18:24.5
Mayroon dyan yung mga office of...
18:27.6
Hindi ko sure sa office of the president,
18:29.2
pero sa office of the vice president,
18:30.8
alam ko nag-a-ano rin sila.
18:32.6
Nag-a-assist sila sa mga taong nangangailangan.
18:35.4
Meron din tayong sa DSWD,
18:38.0
yung mga malasakit center, yan.
18:40.2
Kung meron malapit na center sa inyo,
18:43.2
dyan sa provinsya,
18:44.9
pwede kang humingi ng tulong doon.
18:46.9
Nag-a-assist sila sa mga kababayan natin
18:49.9
na wala masyadong pera, no?
18:52.1
Or wala talaga at kailangan ng tulong.
18:54.9
So, pwede tayo mag-check ng mga ganun.
18:58.2
Kasi, Ate Vivian, kaya ako nasasabi to.
19:01.2
Again, babalik ako doon sa unang point ko
19:03.1
na kailangan tingnan mo din yung sarili mo.
19:06.3
Kailangan ka ng mga anak mo, eh.
19:07.6
So, kailangan maging matatag.
19:09.1
At saka, wala na silang, ano,
19:11.7
wala na silang ibang makakasama
19:13.5
kung may mangyayari din sa'yo.
19:16.4
Huwag naman sana.
19:19.7
Saludo ako sa'yo, Ate Vivian,
19:21.3
sa pagiging isang nanay mo,
19:23.4
sa pagiging isang asawa mo,
19:27.6
sa pagiging isang manugang mo, no?
19:31.1
Good luck sa'yo, Ate Vivian.
19:32.7
Again, patsaka kung may pagkakataon, no?
19:37.4
Kasi para sa'yo yan at para sa mga anak mo.
19:40.5
Maraming maraming salamat sa pagsulat.
19:42.6
Sobrang na-appreciate ko.
19:44.0
Saludo po ako sa'yo, Ate Vivian.
19:46.2
Maraming maraming salamat din
19:47.6
sa lahat ng laging nakikinig pa rin
19:49.8
dito sa Love Letters,
19:50.9
kwento mo kay Dan.
19:53.5
kung napapansin niyo,
19:58.8
lagi kong gagamitin.
20:01.0
Kung napapansin niyo,
20:01.7
medyo palipat-lipat ako
20:04.0
kasi ito yung sinesetup ko.
20:07.2
So, sana nagustuhan ninyo
20:12.2
para sa Love Letters,
20:13.8
kwento mo kay Dan.
20:14.7
Maraming maraming salamat po sa inyo, ha?
20:16.9
Thank you so much
20:17.7
sa lahat ng mga nagko-comment,
20:19.8
nagla-like, nag-share,
20:22.5
Sa lahat ng mga gustong mag-share din
20:24.1
ang kanilang kwento,
20:25.5
ipadala nyo lang yan
20:26.4
sa aking Facebook account.
20:28.4
or sa aking TikTok account.
20:30.0
Mag-message lamang kayo doon.
20:31.7
At ako nang bahala,
20:32.8
babasahin namin yan dito
20:34.2
at magkukuntuhan tayo afterwards.
20:36.4
So, maraming maraming salamat.
20:38.4
Hanggang sa muli,
20:40.3
may kilig, may drama.
20:41.4
Kung kailangan mo nang masasandalan,
20:43.9
kwento mo kay Dan.
20:57.6
Thank you for watching!
