Gamot sa Cholesterol: Kailangan ba Inumin? - By Doc Willie Ong (Cardiologist and Internist)
00:27.3
Okay? Walang doc, mataas ang kolesterol, inumin ng gamot o hindi.
00:32.2
Hindi ganun po kasimple.
00:33.8
Lahat ng bagay sa medisina, sana naitindihan nyo na, komplikado.
00:38.4
Tulad ng aspirin.
00:39.7
Aspirin, pwede makatulong sa iwas heart attack, pwede makadugunan.
00:45.8
Bakuna, maraming bakuna, maganda.
00:48.3
Pero may a few percent, kakaroon ng side effect.
00:51.7
Ganito rin sa kolesterol ng gamotan.
00:54.5
Yung gamot sa kolesterol,
00:56.3
nakakatulong siya. Papakita natin ah.
00:59.3
Ang gamot sa kolesterol, may benepisyo sa maraming tao.
01:04.3
Pero, meron ding side effect.
01:06.3
Tinitimbang natin kung saan kayo babagay dito.
01:10.3
Sana after this video, maintindihan nyo kung may tulong sa inyo o wala.
01:14.3
Ito muna, on a general term. General muna. Tingnan natin ah.
01:19.3
So, ang gamot sa kolesterol, nakakababa ng risk na stroke on the average person.
01:25.3
16%, mas hindi sila ma-stroke.
01:28.3
21%, hindi nagbabara sa utak. Maganda.
01:31.3
Bawas heart attack, 27%.
01:34.3
Bawas namamatay sa heart attack, 20%.
01:37.3
Bawas sa bypass, bawas ang angioplasty.
01:40.3
Million-million matitipid, hindi ka ma-operahan.
01:43.3
So, maraming benepisyo siya.
01:45.3
Doon sa taong high risk ka na magka-atake.
01:48.3
Pero, itong gamot sa kolesterol, meron ding mga side effect.
01:52.3
Pero, hindi lahat nakaka-side effect.
01:54.3
Yung magkaka-side effect sa liver, sa atay, 1 in 100,000.
02:00.3
Yung iba naman, tumataas-taas din.
02:02.3
Kung 1 million binigyan mo nitong gamot, may 10 magkaka-liver failure.
02:07.3
Maliit yung numbers.
02:08.3
So, tinitimbang natin, benepisyo o risk.
02:12.3
Meron din, umiinom ng statin na gamot, tumataas ang blood sugar.
02:16.3
Nagkaka-diabetes.
02:18.3
So, may ganun na rin sila nakita. 0.1% kung medyo mataas ang dosis ng statin.
02:23.3
0.2% kung mas mataas pa ang dosis.
02:26.3
Meron din, sumasakit yung mga muscle sa katawan.
02:31.3
So, titignan natin.
02:32.3
Hindi nyo pwede sabihin,
02:34.3
Doc, iinom na lang ako.
02:36.3
Basta tuloy-tuloy.
02:38.3
Kasi, gusto ko ito ma-prevent eh.
02:40.3
Depende nga sa condition ng tao.
02:42.3
Papakita ko sa inyo kung saan kayo papatak.
02:45.3
Gusto natin, yung iinom ng gamot, talagang high risk.
02:49.3
Yung talagang lalaki, smoker, mataba.
02:52.3
Puro taba kayo ng kahit talagang malapit na atakihin.
02:56.3
Bibigyan mo na ng gamot, panalo ka.
02:58.3
Pero kung babae naman, bata pa, healthy naman,
03:02.3
konting taas lang yung cholesterol, hindi ko na siya bibigyan.
03:06.3
Tutal, maliit naman ang chance siya atakihin eh.
03:08.3
Baka mas side effect pa siya eh.
03:10.3
So, nakita nyo, depende yun kung saan kayo papatak.
03:15.3
Ulitin ko, ang pro is bababa ang bad cholesterol.
03:19.3
LDL is the bad cholesterol eh.
03:22.3
Triglyceride, isa din tong klaseng taba na masama din.
03:26.3
At yung HDL, ito yung good cholesterol.
03:29.3
So, yung pag umiinom ng gamot, nakakababa nitong masasama.
03:32.3
So, may tulong doon sa katawan.
03:34.3
Pero, ito na nga yung sinasabi kong possible side effect.
03:38.3
Minsan nga, 1 is to 100,000 yung nakaka-liver problem,
03:42.3
muscle pain, panghihina, at iba pa.
03:46.3
Ito po muna papacheck natin.
03:49.3
Diba, simple lang.
03:50.3
Papablood test kayo.
03:51.3
Fasting, mga 12 hours, nikakain, konting tubig lang.
03:55.3
Pagising sa umaga, papablood test tayo ng lipid profile.
03:59.3
Lipid profile, itetest to lahat eh.
04:01.3
Malalaman nyo yung total cholesterol level nyo.
04:04.3
I'm sure, ang dami nang papadala sa akin ng resulta nila eh.
04:07.3
Total cholesterol, tignan nyo na lang po.
04:09.3
LDL cholesterol, HDL, ito yung good, pati triglyceride.
04:14.3
Ito ang red na mataas.
04:17.3
Medyo high risk na magkaroon ng sakit sa puso. Red.
04:20.3
Ito, green, good.
04:23.3
Titignan natin nasaan kayo.
04:25.3
Nasa red, nasa green, o nasa yellow na in between.
04:29.3
Tignan natin sa cholesterol, Dok Liza.
04:32.3
200 and below milligrams per DL, maganda yan.
04:35.3
240 pataas, 280 pataas, mataas yan. Red yan.
04:42.3
LDL ang bad cholesterol, gusto mo, less than 130, less than 100.
04:48.3
Ngayon nga, gusto nila, less than 100.
04:50.3
70, mas mababa, maganda.
04:52.3
Pero pag mataas ito, 160, 190, mataas yan.
04:57.3
Okay, mataas yan dito.
04:59.3
Skip na lang natin ito.
05:00.3
Itong triglyceride, tumataas ito kadalasan sa diabetic eh.
05:05.3
Ito mababa, 150, 200, medyo mababa.
05:08.3
Ito mataas, 300, 400, 450, mataas ang triglyceride.
05:12.3
Nakukuha ito sa exercise eh.
05:15.3
Ngayon, kung ang resulta nyo nandito sa kanan,
05:20.3
mas pabor na uminom ng gamot.
05:24.3
At mag-diet, mas pabor.
05:26.3
Kailangan may gagawin tayo dito.
05:28.3
Pag ang numbers nyo dito, mababa, malamang di nyo kailangan uminom ng gamot.
05:34.3
Diet lang, exercise lang.
05:36.3
Kung nasa gitna, pag-iisipan pa natin.
05:39.3
Si Dok Liza mataas. Ang cholesterol ni Dok Liza, 280 eh.
05:42.3
Ang ano niya, 190 eh.
05:44.3
So kahit wala siyang risk factors, dahil sobrang taas, may lahi sila na mataas,
05:49.3
binibigyan ko na rin ng konting gamot.
05:51.3
Mga 10 mg atorvastatin 3 times a week.
05:54.3
Mababa lang. Bakit mababa?
05:56.3
Para bumaba lang konti.
05:58.3
Ayoko ay taas yung dosis niya.
06:00.3
Mamaya makukuha niya yung side effect.
06:02.3
Tutal, hindi naman siya ganun kahi-risk.
06:04.3
Ayoko rin naman hayaan na talagang 190 to 180.
06:07.3
Sobra taas. Misan nagtit-300 pa eh.
06:10.3
Pag sobra taas kasi, misan naglalabasan na dito yung cholesterol.
06:14.3
Makikita nyo dito sa mata.
06:16.3
Tapos nakikita nyo sa puso. Nagkaka-differentiate.
06:19.3
So isa pang factor, bukod sa numbers.
06:22.3
Ito ah, check nyo yung sarili nyo.
06:24.3
Edad din mahalaga.
06:26.3
Pag ang edad ninyo ay 75 or more years old,
06:30.3
malamang, hindi pa 100%, malamang hindi na kailangan ng gamot.
06:34.3
Bihira na lang binibigyan. 75 and above.
06:37.3
Less than 40 years old, malamang hindi rin binibigyan.
06:41.3
Pero depende pa rin sa cardiologist nyo. Siya pa rin mag-de-decide.
06:45.3
Pag ang edad 40 to 75, dito mas may beneficial.
06:49.3
Hindi lahat ng 40 to 75 years old binibigyan.
06:53.3
Kailangan mataas. Kailangan 40 to 75.
06:57.3
At ang pinakamahalaga itong at, dapat high risk sila.
07:02.3
Ibig sabihin, high risk na atakihin. Anong high risk?
07:06.3
Lalaki, 40 to 75 years old, high risk.
07:10.3
Naninigarilyo, super high risk. Lalaki na, naninigarilyo na.
07:15.3
Overweight pa siya.
07:17.3
Lalaki, smoker, overweight, diabetic pa, high blood pa, high cholesterol pa,
07:24.3
may sakit pa sa puso, lahat na. Stressful pa, matigas pa ang ulo.
07:29.3
So lahat na talaga, very high risk na siya.
07:32.3
Pag sa kanya, panalo siya uminom ng gamot.
07:35.3
Kasi malaki chance niya talaga maatake.
07:38.3
Pero kung babae naman, bata naman, hindi naman ganun kataas ang cholesterol.
07:46.3
Malamang di mo kailangan ng gamotan.
07:48.3
So ganun mag-decide yung doktor.
07:50.3
So sa mga nakikinig sa atin ngayon, baka nabigyan kayo ng gamot,
07:54.3
na parang pwede naman pala hindi ah,
07:57.3
di consult kayo ulit sa doktor.
07:59.3
O hindi kayo binigyan ng gamot, eh kailangan pala, consult din kayo.
08:03.3
So tinuturo ko lang sa inyo, ito yung mga basihan ng doktor.
08:07.3
Bakit tumataas ang cholesterol, doklisa, sa pagkain natin,
08:11.3
overweight tayo, laging nakaupo, may lahi.
08:15.3
Ito, may lahi talagang malapot yung dugo, edad.
08:21.3
Itong mga pagkain, tuturo ko, magbawas ng timbang,
08:25.3
mag-exercise regularly, at huwag na huwag maninigarilyo.
08:30.3
Ang mga bawal, matataba, full cream milk, keso, matataba,
08:36.3
prito, french fries, salami, hotdog, konting bawas.
08:40.3
Kasi pag hindi niyo iiwasan, talagang tataas eh.
08:43.3
Ito yung mga magaganda.
08:45.3
So ito na po yung lista ng 11 foods na talagang mabisang magpababa ng cholesterol.
08:51.3
Number 1 sa lahat kung gusto niyo talaga po natural, oatmeal.
08:56.3
Oatmeal, isang cup ng oatmeal araw-araw, bababa ang cholesterol niyo 10%.
09:03.3
Kung ang cholesterol niyo 220, bababa yun ng mga 198, normal na kayo agad.
09:10.3
Mani, pwede nilagang mani, huwag lang oily, huwag lang prito.
09:14.3
Isda, may tulong ang isda.
09:20.3
Pwede po ang munggo ha.
09:21.3
Huwag matakot sa arthritis.
09:23.3
Maganda tong munggo.
09:24.3
Very healthy, healthy protein.
09:26.3
Gulay, kahit anong gulay, napakaganda po.
09:29.3
Pampababa ng cholesterol din yan.
09:31.3
Avocado at garlic, bawang.
09:34.3
Damihan yung bawang ha.
09:36.3
Bawang reduces cholesterol.
09:38.3
Nakalabnaw pa konti nung dugo.
09:43.3
Olive oil, medyo mahal pero maganda ito sa salad.
09:46.3
Pag gusto ng chocolate, konti lang dark chocolate.
09:51.3
Yung mapait na dark chocolate, yun ang kinakain ko.
09:55.3
So inuulit ko, ito yung mga pagkain mababa, pampababa ng cholesterol.
10:00.3
Kahit hindi pa kayo umiinom ng gamot, itong mga pagkain.
10:04.3
Oatmeal, beans, nuts, exercise at bawang, garlic.
10:10.3
At iba pa, napakahalaga.
10:12.3
Exercise. Ito po.
10:14.3
Pag lagi naglalakad, gaganda na yung katawan mo.
10:18.3
Lalakas pa yung muscle mo.
10:19.3
Bababa pa yung mga bad cholesterol.
10:21.3
Malaking tulong ito.
10:23.3
Mataas ang blood sugar, exercise din.
10:25.3
Kung walang oras mag-exercise, ito po napakalaga.
10:28.3
Itong gagawing galaw-galaw para hindi pumanaw,
10:32.3
cholesterol lowering physical activity.
10:35.3
Akit-baba sa bahay, linis, laba, punas.
10:40.3
Ilakad yung aso, mag-gardening, mag-bisikleta,
10:44.3
maglaro, sumayaw. Lahat po itong exercise may tulong.
10:48.3
Sana po nakatulong konti itong video ko para maintindihan
10:52.3
kung paano naturally bababa yung cholesterol.
10:56.3
Paano din mag-desisyon yung cardiologist, internist at doktor nyo
11:01.3
kung bibigyan ba kayo ng gamot o hindi.
11:04.3
Level ng cholesterol, edad, at gano'ng karaming risk factor.
11:09.3
Meron ka lalaki, diabetic, high blood, smoker, tigas ng ulo,
11:15.3
taas blood sugar, lahat yun.
11:17.3
Pag meron ka nung lahat, mas panalo ka sa gamot.
11:20.3
Pero kung wala ka naman nito, sumusunod ka sa payo ko,
11:23.3
baka makuha na natin sa mga natural remedy at hindi na kailangan ng gamot.
