* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:30.0
Ibig sabihin kay Jose Rizal na siya ang tinuturing na pambansang bayani sa Pilipinas.
00:39.0
Pero sa totoo lang, hindi opisyal ang pagtuturing sa kanya na pambansang bayani.
00:49.3
Ibig sabihin, walang batas o walang sinabi ang gobyerno na si Jose Rizal ang pambansang bayani.
01:00.0
Pero sa mga libro, yun ang tinuturo sa eskwelahan na si Jose Rizal ang pambansang bayani.
01:12.6
At ito siguro yung ibang pananaw sa buhay ni Dr. Jose Rizal.
01:23.5
At medyo kontrobersyal itong issue na to.
01:30.0
Sa tingin kong madaming Pilipino, yun nga, alam nila, alam namin na si Jose Rizal ang pambansang bayani.
01:37.9
Pero isang kilalang historian at nire-respeto na historian na si Renato Constantino
01:50.0
ang nagsabi sa pamphlet niya na Veneration Without Understanding noong 1969.
01:60.0
Na si Jose Rizal ay parang American-sponsored na bayani.
02:08.2
Ibig sabihin, pinili siya ng mga Amerikano bilang pambansang bayani.
02:17.1
At gumawa sila ng mga batas noong panahon na yun.
02:23.5
Halimbawa, yung probinsya ng Rizal.
02:28.3
So may probinsya.
02:30.0
Na pinangalan kay Jose Rizal at yung pagtatayo ng monumento ni Rizal sa Luneta Park.
02:45.1
So ito yung claim ni Renato Constantino, isang sikat na historian na Pilipino noong 1969.
02:57.9
Pero bakit ba ito?
02:60.0
Gagawin ng mga Amerikano, bakit nila pipiliin si Jose Rizal?
03:06.6
Bakit ito importante?
03:10.4
Bakit nila ito ginawa kung tama si Constantino?
03:17.3
At sabi niya na nakita nila si Jose Rizal bilang may pakinabang sa colonial design.
03:27.4
Ibig sabihin, siya ang pinakamagandang kandidato para i-promote yung values na gusto ng mga Amerikano para sa mga Pilipino noong panahon na yun.
03:43.5
Lalo na yung pacifism at assimilationism.
03:47.4
Ibig sabihin, yun yung dalawang values na gusto ng mga Amerikano.
03:57.4
Makuha ng mga Pilipino.
04:03.1
Yon, isa yun sa bahagi ng pagkokontrol sa mga tao.
04:08.6
Ayon kay Constantino.
04:13.9
Yon, alam nila na may ibang kandidato na pwedeng maging bayani.
04:21.5
Halimbawa, maging pambansang bayani.
04:26.0
Andres Bonifacio, si Marcelo del Pilar, si Emilio Aguinaldo, o si Apolinario Mabini.
04:38.9
Si Rizal ang pacifist sa mga bayani na yun.
04:49.0
Noong panahon ni Rizal, hindi siya humingi o lumaban.
04:55.1
Para magkaroon ng revolusyon.
04:58.1
Dahil gusto ni Rizal dati ng assimilation sa Espanya.
05:04.1
At hindi lumaban.
05:07.1
At sabi ni Constantino na alam ng gobyerno noong gobyernong Amerikano noong panahon na yun.
05:18.2
Magagalit at yung resentment ng mga Pilipino ay mapupunta sa mga Espanyol.
05:25.1
At hindi sa mga Amerikano.
05:29.7
Kaya pinili nila si Jose Rizal.
05:35.0
At ayon pa sa isang libro na may pangalang Between Two Empires ni Theodore Friend noong 1956.
05:46.5
May iba't ibang dahilan kung bakit ayan nila ang ibang bayani.
05:52.1
Halimbawa, si Emilio Aguinaldo ay...
05:55.1
ay masyado daw militant.
05:57.8
Masyadong militante.
05:59.7
Si Andres Bonifacio ay masyadong radikal.
06:04.5
At si Mabini ay...
06:10.5
At si Rizal lang ang pacifist.
06:13.5
Na may advoka siya na political evolution.
06:23.6
Ayon din sa kasaysayan na si Rizal ayaw niya yung madugong revolusyon ni Andres Bonifacio.
06:34.0
At yung campaign o yung grupo na Liga Filipina ni Jose Rizal dati ay para sa assimilation ng Pilipinas sa Espanya.
06:50.2
So sa madaling salita,
06:53.6
fit na fit si Jose Rizal
07:00.8
noong panahon na yun.
07:05.3
Pinili nila si Rizal
07:06.6
na maging pambansang bayani.
07:10.7
yung intention nila
07:12.1
hindi ko alam kung control
07:15.9
gusto talaga nila si Rizal
07:21.1
pwedeng magdebate tungkol doon.
07:25.9
Ano sa tingin nyo?
07:32.0
bakit nila pinaburan si Rizal
07:35.5
ang ibang mga bayani.
07:40.6
kung may oras kayo
07:41.7
pwede nyong basahin
07:47.6
Pero sa tingin ko
07:50.0
malaking issue ngayon
07:53.4
mga ibang problema
08:02.4
Kontrobersyal pa din
08:05.7
itong paksa na ito.
08:07.7
Yun lang, salamat sa oras nyo.
08:10.0
Pwede kayong sumuporta sa Patreon
08:13.1
mag-download ng transcript
08:15.6
sa description. Salamat at
08:23.4
Thank you for watching!
