00:27.0
Ibig sabihin po niyan, lahat po ng mga jeepney drivers
00:30.0
at saka mga operators ay kanya-kanya talaga.
00:33.0
Wala silang pinag-uusapang sistema
00:36.0
kung paano makakapagbigay ng mas maayos na serbisyo
00:39.0
sa ating mga bumabiyahing publiko.
00:41.0
Okay, isipin mo kung gano'n ito ka-inefficient
00:44.0
o kaya hindi mahusaya.
00:46.0
Dahil kanya-kanya sila,
00:47.0
nag-uunahan sila kumuha ng pasahero,
00:49.0
pumapara lang sila kung saan-saan,
00:51.0
wala ang proper na loading or unloading zone sila na sinusundan,
00:55.0
at paminsan-minsan, hindi pa nga pumapara ng maayos.
00:58.0
At dahil dito, nagiging inconvenient po yan
01:00.0
hindi lang sa ating bumabiyahing publiko,
01:02.0
pati na sa lahat ng mga tao na gumagamit ng mga kalsada.
01:06.0
Kasi karamihan sa ating mga jeepney drivers
01:09.0
ay basta pumapara ng hindi umaayos na gumigilid,
01:12.0
pumapara lang sa gitna ng kalsada.
01:14.0
Tapos isipin mo ito,
01:16.0
pag isa ka sa mga bumabiyahing na sumasakyan ng jeepney,
01:19.0
papasok ka sa loob ng jeepney,
01:20.0
ang sikip-sikip niya,
01:21.0
pasisikipin pa na pinipilit
01:23.0
idagdag pa ng mga pasahero kahit hindi na talaga kayang dagdagen.
01:26.0
Tapos, mainit pa, walang aircon,
01:29.0
tapos pwede ka pang ma-hold up,
01:30.0
at hindi lang yun, pwede ka pang ma-aksidente.
01:33.0
Yan po ang problema ng isang fragmented system.
01:36.0
Ang pangalawa problema ay yung lack of discipline
01:39.0
and driver education ng ating mga drivers.
01:44.0
nagiging mapanganib ang mga biyahing ng ating mga publiko.
01:47.0
Isipin mo yung lack of education nila sa pagmamaneho.
01:51.0
Hindi nila naiintindihan yung mga traffic rules and regulation
01:54.0
o kaya naiintindihan nila pero hindi nila sinusundan.
01:57.0
Yan din po ang isa sa mga sanhi ng ating malalang traffic.
02:01.0
Traffic na nga, tapos lumalala pa dahil walang disiplina po
02:04.0
ang karamihan ng ating mga jeepney drivers.
02:06.0
At ang isa pang problema ng ating mga jeepneys ngayon
02:09.0
ay poorly maintained po itong mga sasakyan na to.
02:11.0
At sa tingin ko kaya poorly maintained ang mga jeepneys na to
02:15.0
ay dahil nagtitipid ang karamihan ng mga drivers
02:20.0
Hindi nila naiintindihan siguro na kailangan talagang regular ng maintenance.
02:24.0
Kaya imbis na palitan ng isang pyesa,
02:26.0
susubukan nilang ayusin o pagtsasagaan kahit na medyo alanganin na.
02:30.0
Ang nagiging mas malalang problema dito
02:32.0
ay nagkakaroon po tayo ng mga malalang polusyon sa Metro Manila
02:37.0
dahil hindi po properly maintained itong mga jeepney na to.
02:41.0
At dahil po sa malalang polusyon natin,
02:43.0
karamihan po sa mga bumabiyahing publiko,
02:46.0
nagkakaroon po sila ng mga sakit sa baga dahil dito.
02:49.0
At pag nagkakasakit po ang ating mga bumabiyahing publiko,
02:52.0
hindi po sila makakapagtrabaho at napapagaso sila sa pagpapagamot
02:55.0
para umayos ang kanilang kalusugan.
02:57.0
So malaki po yung problema ng hindi pagmay maintain ng mga jeepney natin ngayon.
03:02.0
At hindi lang yun,
03:03.0
nakakapanganib po ito sa buhay ng lahat ng mga tao
03:06.0
dahil po pag hindi po properly maintained ang mga jeep
03:09.0
pwede po masiran,
03:10.0
pwedeng sumabog yung mga gulong,
03:12.0
pwede pong maaksidente dahil wala ng preno,
03:16.0
ang daming pwede mangyari pag hindi proper yung pagaalaga ng kanilang mga sasakyan.
03:21.0
At dahil dito sa mga problema ang binanggit ko,
03:24.0
importante na ma-modernize na natin yung ating mga jeepneys.
03:28.0
So may punto ba itong mga jeepney drivers natin
03:30.0
at ano ba yung kanilang pinaglalaban?
03:32.0
Actually may punto naman sila eh.
03:34.0
At tama naman yung pinaglalaban nila.
03:36.0
Ang problema ng ginagawang modernization natin
03:39.0
ay hindi sila kinukonsulta
03:42.0
at hindi sila sinasama sa usapan
03:45.0
para naman hindi sila maiwan
03:47.0
dito sa pagma-modernize ng ating mga jeepneys.
03:50.0
Tingin ko naman sa mga naririnig ko
03:52.0
ay karamihan sa kanila ay gusto naman magkumplay
03:55.0
at naintindihan din naman nila yung pangangailangan
03:57.0
ng pagma-modernize ng ating mga jeepneys.
04:00.0
Naihirapan lang talaga sila magkumplay
04:02.0
kasi pinaihirapan sila ng gobyerno
04:04.0
o hindi sila binibigyan ng tamang paraan
04:07.0
na tulong ng gobyerno para makapagkumplay.
04:10.0
So ano ba ang solusyon dito
04:11.0
at ano ba ang kailangan gawin ng ating gobyerno
04:13.0
para magkasundo lahat ng mga apektadong partido
04:16.0
at matuloy itong modernization ng ating mga jeepneys?
04:20.0
Unang-unang tingin ko kailangan nila gawin
04:22.0
ay kailangan talaga ng ating gobyerno
04:24.0
i-subsidize itong mga bagong jeepneys na to.
04:27.0
At ang mga nabalitaan kong presyo na itong mga bagong jeepneys
04:30.0
ay mga 2.5 to 3 milyon pesos each.
04:33.0
Malaki laki yun, hindi biro yun.
04:35.0
Sa akin po, importante na ma-subsidize ng gobyerno
04:38.0
ang ating public transit system.
04:40.0
Kung gusto nila ma-modernize ang mga jeepney natin,
04:42.0
kailangan sila gumawa ng budget
04:44.0
para dito sa modernization plan.
04:46.0
Para hindi lang ang mga jeepney drivers at operators
04:49.0
ang sasalo ng itong malaking gastos
04:51.0
para ma-modernize ang ating jeepneys.
04:54.0
At kaya ba ng ating gobyerno
04:55.0
i-subsidize ang modernization plan nila para sa mga jeepneys?
04:58.0
Tingin ko kaya nila.
04:59.0
Bakit ko naisip yun?
05:01.0
Dahil pag tinignan mo yung pinasa nilang budget noong 2023,
05:04.0
sa mga dami ng mga kalukohan
05:06.0
na nilalagyan nila ng budget
05:09.0
including mga confidential fund,
05:11.0
mga intelligence fund,
05:12.0
mga maharlika fund,
05:13.0
umaabot na mga ilang bilyon yan.
05:16.0
Yung maharlika fund pa lang,
05:18.0
gusto nila kumuha ng mga at least 75 billion.
05:21.0
Tapos hindi nila ma-subsidize
05:23.0
itong jeepney modernization plan nila?
05:26.0
Dapat ito ang i-prioritize nila
05:28.0
dahil pag ma-modernize ang mga jeepney,
05:30.0
lalo makakatulong ito sa ating publiko
05:32.0
para maging mas productive sila.
05:34.0
Lalong tataas ang ating GDP
05:37.0
pag ma-modernize itong mga jeepney.
05:39.0
Kaya importante na ma-subsidize ito.
05:41.0
May mga ibang bansa nga,
05:43.0
libre ang public transit eh.
05:44.0
Sa atin, ginagawang negosyo itong public transit na ito.
05:48.0
Dapat talaga subsidize ito.
05:50.0
Hindi lang yung mga pagbili ng sasakyan
05:52.0
ang kailangan i-subsidize.
05:53.0
Kailangan din talaga ma-subsidize yung mga fares
05:56.0
para hindi din siya masyadong tumaas.
05:58.0
Pangalawa, kailangan gumawa ng retirement plan
06:00.0
o kaya parang displacement plan
06:02.0
ng ating gobyerno sa mga mawawala ng trabaho na drivers
06:06.0
o yung mga drivers na gusto kumopt out
06:09.0
o kaya gusto nalang mag-retire at ayaw nalang magmaneho.
06:12.0
O kaya baka gusto nalang maghanap ng ibang trabaho
06:15.0
pero bigyan sila ng pagkakataon at ng plano
06:18.0
para naman masalo sila habang wala pa silang bagong trabaho
06:21.0
o kaya pag magre-retire na sila.
06:24.0
pwede din ang gobyerno i-incentivize
06:26.0
ang ating mga jeepney operators or owners
06:29.0
na i-benta ang mga jeepney nila.
06:31.0
Ang gobyerno ang bumili ng mga jeepney,
06:33.0
magbigay ng incentive that way
06:35.0
tapos i-benta yung mga jeepney for scrap.
06:37.0
Imbis na ipilit nila ito sa ating mga jeepney driver,
06:40.0
kailangan nila i-incentivize sila.
06:43.0
importante na may proper implementation and coordination
06:46.0
ang paggagawa ng itong bagong sistema nito.
06:49.0
Kasi yung nagiging problema natin,
06:51.0
ay wala silang coordination with the LGUs
06:54.0
o kaya yung mga LGU
06:55.0
hindi din nagko-cooperate yung mga iba sa kanila.
06:58.0
At ang naninig ko nga sa isang Senate hearing,
07:00.0
parang may sindikato daw sa mga ibang LGU
07:02.0
kaya ayaw nila ma-modernize yung mga jeepney
07:05.0
kasi parang may siguro pinagkakakitaan sila
07:08.0
sa kasalukuyang sistema ng ating mga jeepneys ngayon.
07:11.0
Honestly, ako sangayon talaga
07:13.0
kung na-i-face out yung mga jeepney.
07:15.0
Pero dapat naman bigyan sila ng tamang panahon
07:17.0
at timeline para makapag-ayos sila
07:19.0
at makapaghanda sa pag-face out
07:21.0
ng mga lumang jeepney.
07:22.0
At alam ko po na mahira po talagang
07:24.0
pagbabago at karamihan ng mga jeepney driver
07:27.0
na sanay na sa ating lumang sistema
07:30.0
na bulok na talaga.
07:31.0
Importante ang pagbabago at kailangan siya
07:34.0
para lalo gumanda ang buhay nating lahat.
07:36.0
Kaya sana po mag-usap-usap lahat
07:38.0
ng mga partidong apektado
07:40.0
at sana po ang ating gobyerno
07:41.0
ay magbigay pa ng mas malaking tulong
07:43.0
para po matuloy na natin
07:45.0
itong jeepney modernization program na ito.
