* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Doon sa issue ng Mayor Alice Guonang-Banban, ano ba nangyari? Bakit na nakakandidato? Gayong para sa ilan? May question sa kanyang citizenship.
00:11.1
Actually po, dapat mo lang katanungan paano naging botante. Nagparehistro po siya April 2021 base sa ating mga records at sigurado po yan, Sir Johnson, base sa lagi niyong tinatanong sa akin, ano requirement sa pagpaparehistro, government issued ID lang.
00:24.9
Kung wala ay barangay certification, pwede na. Ang tanong, paano siya nakapagparehistro noong April 2021 o isang taon, isang buwan bago ang 2022 election?
00:35.7
Wala pong nag-oppose, wala pong nag-question sa kanyang application for registration, kaya po yung election registration board ng municipality ng Banban ay nag-approve po ng application for registration.
00:45.9
Ibig sabihin, hindi po ito naging issue o nag-question. Ngayon po sa pagpafile ng certificates of candidacy, para po sa kaalaman ng mga kababayan natin,
00:53.4
ang duty po namin ay ministerial. Ibig sabihin, basta po na-accomplish yung certificate of candidacy form at ito po ay pinanumpaan, tatanggapin po namin yan.
01:03.6
Wala po munang tinginan doon sa qualification. Natatandaan niyo po Sir Johnson, kahit si Ma'am Joyce, kapag siya ay nagmo-monitor at nagre-report dito sa komisyon, meron pa po nagpapahal dito siya daw po si Batala.
01:13.6
Meron ang paniniwala, naniniwala sa between at one para maging ma-ascenso ang Pilipinas. Meron sinasabing guided siya ng mga duwende at saka para sa pagdidesisyon.
01:22.8
Meron po nagpapahal dito, 25 years old pero ang pinapahal na kandidatura ay sa presidente. 40 dapat ang presidente. Hindi po pa tinatagap lahat ng Komelik. Wala po kaming diskresyon to refuse to accept the certificate of candidacy.
01:35.8
Maliba na lang kung pwede namin i-declare na nuisance candidate, motopropyo yung pwede kami mag-deklara. Pero kapag ka ang pinag-uusapan Sir Johnson ay age, citizenship, residency o ipagkakatera kahit isang taon,
01:48.5
huya ni lokal at registration bilang botante.
01:52.8
Ang pagiging literate, able to read and write, yan po Sir Johnson, Ma'am Joyce ay hindi kaya at hindi pwede motopropyo sa komisyon. Sabi ng batas, sabi ng umiira na desisyon ng Supreme Court, dapat may magpa-file ng cancellation ng candidacy na isang registered voter o kaya petition for disqualification.
02:11.1
Pag wala po, hindi po pwede mag-inquire. Hindi po namin kilala ang lahat ng kandidato sa buong Pilipinas. Siyempre po, pag kami nag-file ng candidacy, kilala po ba namin siya kung anong background niya.
02:22.8
Ang pagiging literate, able na mag-attach, maglakip ng kahit na anong dokumento sa COC, hindi po yan nire-require ng batas. Minsan pong tinry ng Comelec na mag-require yung certificate na ikaw ay hindi drug addict, yung po'y diniklarang unconstitutional ng Korte Suprema.
02:37.8
Okay. So kung baga kung titignan natin yung prosesong dinaanan ng pagpaparehistory niya bilang botante, ang kanyang pagpa-file ng COC hangga sa kanyang deklarasyon, wala pong irregularities kung titignan lang natin yung proseso na dinaanan po niya sa Comelec. Ganon po, Chair.
02:52.8
Pasi po sa record din ma'am Joyce namin, wala pong na-file na kasong disqualification o kasong cancellation ng candidacy dito po sa amin sa Comelec.
03:01.5
And therefore, freely nakatakbo siya nang wala siyang naging problema at naproclama siya bilang isang nanalo na kandidato for mayor.
03:10.8
Ngayon po, ang jurisdiction po ng Comelec ay nagsisimula sa filing ng candidacy at matatapos pag nagproclamasyon na po ng kandidato.
03:18.7
Pagkatapos po noon, wala na po kami jurisdiction sa kandidato. Ngayon, pwede mag-file ng protesta laban sa kandidato sa isang korte, sa regional trial court kapag ka-mayor or co-warantor sa mayor.
03:30.5
Sampung araw lang po yan kapag ka-mayor sa RTC. Pagkatapos po noon, wala na jurisdiction ng RTC. Ngayon, elective local official na po siya.
03:38.5
Wala po kami jurisdiction at wala na rin po jurisdiction ng RTC patungkol doon sa co-warantor na binabanggit ko.
03:44.6
Pero maaari pa rin pong questionin ang eligibility ng isang...
03:48.7
isang elective or appointive official sa pamamagitan ng co-warantor. Subalit, solicitor general po ang mag-file po ng ganyan.
03:56.0
Opo. So, paano ito chairman? Kung halimbawa ngayon lamang may magkukustyon doon sa halimbawa mga dokumento na naisumite ni Mayor Alice Guo during the time na siya po nag-file ng COC
04:06.3
and eventually madiskubre na meron po palang pamimike doon sa kanyang citizenship at sa kung iba pang dokumento, ano mangyayari?
04:14.0
Parang ganito po muna Sir Johnson. Kunyari po ikaw ay napapile sa akin ng COC.
04:18.0
Sabi mo Filipino citizen ka. Yun lang naman talaga ang deklarasyon. Sige nga po, paano niyo po sa akin patutunayan na ikaw ay Filipino citizen?
04:24.7
Sasama mo yung nanay at tatay mo. Hindi po required yun sa ating umiiral na batas.
04:29.1
So ano pa pa? Hindi rin po nangangahulugan na porkit sa birth certificate, dineklara kang Filipino, Filipino ka.
04:35.3
Tetraise mo po yan eh. Ano ba ang citizenship ng nanay at tatay mo? Ano ang citizenship ng lolo mo na na-acquired na citizenship?
04:42.1
Kaya po ang sabi nga ng Supreme Court, hindi pwedeng collateral attack sa citizenship.
04:48.0
Atake. Hindi pa pwede. So sa kasalukuyan, well, maghihintay po tayo kung talaga may magpapile ng kasong disqualification sa kanya,
04:56.6
kung sakaling tatakbo siya na yung darating na 2025 election para sa October 1 to 8 na filing ng Certificate of Candidacy.
05:05.4
Well, aside from that, again, wala na po jurisdiction ng Comrex.
05:08.7
Subalit, para sa kaalaman ng mga kababayan natin, nag-request na po si Sen. Riza Hontebero sa amin ng kopya ng COC
05:16.6
at sa kasukosin ng naturang personaliyad at amin po kaagad na binigay yan kahapon sa kanya pong opisina.
05:23.8
Yung na-file po niya nung time na siya ay kumandidato sa pagka-mayor?
05:28.2
Tama po. At para po mabusisi at matingnan mabuti ng komite na dumidinig po sa bagay na ito.
05:34.1
O po, Chairman, dun sa concerns po nung iba na dun sa proseso po na pinagdadaanan na isang kandidato hanggat siya ay manalo,
05:40.0
may deklara sa kanyang pwesto at may lumalabas pong gantong issue ng citizenship issue.
05:45.3
For example, sa isang nanalong kandidato, kung meron pong gusto magpanukalan ng pagbabago sa sistema natin sa Comrex,
05:52.5
paano natin siya pwedeng ma-improve para to be sure na hindi lulusot yung mga candidates na meron palang issue sa citizenship, Chairman?
06:01.4
Dapat po may batas at dapat po baguhin yung mga umiiral na batas natin gawing hindi ministerial ang duty namin.
06:07.8
We have the right to refuse to accept the certificate of candidacy or at the same time,
06:11.8
mag-require tayo ng maglakip ng mga dokumento.
06:15.3
Nagpapatunay dun sa mga deklarasyon po nila.
06:17.6
Age, salimbawa, sabi niya siya ay 21 years of age para maging mayor.
06:22.9
O di dapat po i-require yung paglalakip ng birth certificate kung sakasakali dapat po i-require.
06:28.3
O kaya naman, pag sinabing siya dapat ay Filipino citizen o kaya natural born Filipino citizen,
06:34.7
ano pang dokumento ang nagpapatunay na siya ay citizen ng Pilipinas.
06:38.1
So pwede pong i-require yun.
06:39.4
Kaya lang po, ang problem po noon, magkakaroon ng discretion ng Comrex whether to accept or not to accept.
06:45.3
Yung certificates of candidacy ng isang kandidato and at the same time,
06:49.6
samantalang pwede pwedeng tanggapin muna namin at kanya-kanyang file ng mga disqualification cases,
06:54.6
yung mga gusto magpa-disqualify o magpa-cancel ng candidacy.
06:58.0
So chairman, after nung nangyari dun sa issue ni Mayor Alice Guo,
07:01.4
meron bang magiging adjustment o mas paghihigpit ang Comrex sa pagpafile ng COC sa darating ng midterm elections?
07:07.7
Gusto mo po namin talagang maghigpit, Sir Johnson.
07:10.2
Tali po ang kamay namin sa batas.
07:11.9
Talaga po ang nakalagay lang sa batas pag nag-file ng candidacy mula October,
07:15.3
1 to 8, iyon lang pong form ang iya-accomplish.
07:18.9
At ang nilagay na lang po na paraan para makounter-check ng batas natin ay dapat under oath
07:25.4
para kung mali ang deklarasyon o kaya merong misrepresentation na tinatawag,
07:29.8
e mabalikan yung nag-file ng candidacy ng perjury sapagkat pinanumpaan po niya
07:34.5
yung nakalagay sa kanyang certificate of candidacy.
07:36.8
Alright. Maraming salamat po as always.
07:39.8
Napaka-comprehensive na ating paliwanag ng ating chairman po ng Comelec.
07:43.9
Thank you po, chairman.
07:45.3
Gusto ko po ng joy, Sir Johnson.
07:46.8
Thank you. Ingat po kayo, chairman.
07:47.9
Thank you po. Ayan po si Chairman George Erwin Garcia ng Commission on Elections.
